Wybrane kościoły gotyckie na Żuławach i Kociewiu

6 września 2006 (artykuł sprzed 17 lat)

Opinie (14)

Pierwszym etapem wypadu była podróż pociągiem SKM do Tczewa. Na dworcu w Gdańsku zebrało się 11 osób chętnych do "pokręcenia". W Tczewie czekały na nas ekipy z Elbląga (2 osoby) i Tczewa (3 osoby). Warto podkreślić, że w 16 - osobowej ekipie było aż 5 przedstawicielek płci pięknej! Z miejsca startu ruszyliśmy o godz. 10:30 kierując się na południe. Po drodze chwilka na tczewski, drewniany wiatrak. Dalej kierowaliśmy się na Rokitki, gdzie polnymi drogami, wśród łagodnych wzgórz dotarliśmy do Gniszewa. Tu sprawnie przedostaliśmy się na drugą stronę ruchliwej jezdni i nadal polami kierowaliśmy się do drogi nr 230, którą osiągnęliśmy niedaleko miejscowości Wielgłowy. Teraz, już asfaltem, jechaliśmy na południe ku pierwszym kościołom.

Ten pierwszy obejrzeliśmy po ok. 10km w miejscowości Rajkowy. Jest tam XIV-to wieczny gotycki kościół parafialny, w którym znajduje gotycka figura Madonny z dzieciątkiem oraz przeniesiony z Pelplina barokowy ołtarz główny. Na uwagę zasługuje jeden z dwóch na Kociewiu ściennych zegarów słonecznych z czerwonego piaskowca pochodzący z 1676 r.

Po nacieszeniu oka ruszyliśmy w kierunku Pelplina, gdzie koronnym punktem jest Bazylika Katedralna. Ogrom budowli robi niesamowite wrażenie, a strzeliste gotyckie kształty powodują, że człowiek ma poczucie swojej kruchości i słabości. Budowę tego monumentalnego kościoła ukończono w poł. XV w. Jest to trójnawowa świątynia wzorowana na tej z Doberanu, skąd przybyli z kociewską ziemię cystersi. Bazylika Katedralna to bezapelacyjnie najwspanialszy zabytek sakralny Kociewia. W Pelplinie postanowiliśmy pojechać jeszcze na Górę Jana Pawła II (92,5 m.n.p.m.). Podjazd krótki, aczkolwiek treściwy. Ze szczytu rozciąga się piękna panorama we wszystkich kierunkach. Warto było się trochę pomęczyć, zwłaszcza, że czekał nas również bardzo orzeźwiający zjazd.

Z Pelplina kierowaliśmy się na wschód w kierunku Rudna. Tutaj czekała nas 200 - metrowa przeprawa przez krajową "jedynkę". Wszystko odbyło się sprawnie i bez strat w ludziach. Zaraz za Rudnem skręciliśmy w prawo w kierunku Wielkiego Garca. Czekał nas 2 - kilometrowy zjazd z przerwą w połowie, bo w tej miejscowości był ciekawy kościół. Tutejszy kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP zbudowany został w XVI w. Na uwagę zwraca wysoka, masywna wieża, co sugeruje, że mógł mieć również funkcje obronne. Po chwili kontemplacji ruszyliśmy na dalszą część zjazdu. Otworzyły się szerokie widoki. Horyzont zwieńczały zalesione wzgórza zamykające od zachodu Pojezierze Iławskie. Rozpędzeni kierowaliśmy się na Międzyłęż, gdzie kolejną atrakcją był cmentarz menonicki. Dziś pośród chwastów, traw i pokrzyw została się już tylko jedna zabytkowa stela. Jest aniołek, jest trupia czaszka z piszczelami. Warto na chwilkę się zatrzymać i obejrzeć. Z Międzyłęża ruszyliśmy w kierunku Rybaków i Śluzy Międzyłęskiej. Tutaj, z racji widoków, postanowiliśmy zrobić sobie kilkanaście minut popasu. Na horyzoncie rozległa panorama Żuław, pod nami Wisła, niedaleko pasące się krówki, cisza, pusto...sielanka!

Czas na relaks minął szybko. W dalszą drogę skierowaliśmy się na północ, w kierunku Mostu Knibawskiego, gdzie przedostaliśmy się na drugi brzeg Wisły. Jest to jedyny most zbudowany w czasie II wojny światowej, oddany do użytku w roku 1942. Dalej wałem nad Wisłą kierowaliśmy się ku drugiemu mostowi. Na horyzoncie coraz bardziej zbliżały się do nas 4 charakterystyczne wieże. Przed nami Most Tczewski. Kolejny most z ciekawą historią, a przede wszystkim architekturą. Monumentalny charakter mostu podkreślały przyczółki wykonane z cegły i zwieńczone potężnymi bramami portalowymi z prostokątnymi wieżami wyższymi o 12,5 m od dźwigarów.

Na portalach umieszczono duże płaskorzeźby o szerokości 7 m i wysokości 4 m. Płaskorzeźba na portalu zachodnim (od strony Tczewa) przedstawiała otwarcie mostu przez Fryderyka Wilhelma IV w obecności ministra finansów Heydta, budowniczego mostu Carla Lentze i inżyniera Schinza. Ciekawostką jest fakt, że przedstawiona scena nie miała w rzeczywistości miejsca. Płaskorzeźba na wschodnim portalu mostu, od strony Malborka, zawierała motyw związany z podbojem Litwy przez Krzyżaków w II połowie XIV wieku. Opatrzona była napisem: "Na pamiątkę dni największego rozkwitu Zakonu Krzyżackiego w Prusach za panowania Wielkiego Mistrza Winricha von Kniprode". Most Tczewski od momentu otwarcia w 1857 roku był elementem wielkiego ciągu komunikacyjnego z Berlina do Królewca i dalej do Petersburga.

Z Tczewa kierowaliśmy się w kierunku Gdańska mniej więcej zgodnie z przebiegiem szlaku czerwonego. Kolejny kościół na naszej drodze był w Koźlinach. Jest to gotycki, ceglany kościół zbudowany ok. poł. XIV w. Przekształcany na przełomie XV/XVI w., z dobudowaną nawą i wieżą frontową, nadbudowaną w konstrukcji szachulcowej, wzniesioną w latach 1684-86. Na wieży znajduję się chorągiewka z datą 1686 i herb Gdańska. Kilka kilometrów dalej w Krzywym Kole zatrzymaliśmy się przy miejscowym sklepiku coby dotankować izotoników i innych "dopalaczy", zwłaszcza, że przed nami następny kościół do obejrzenia. Tutejszy ceglany, gotycki kościół został zbudowany w XIV w., przebudowany w latach 1685-86, regotycyzowany w 1879 r. Jednonawowy, z drewnianą wieżą od zachodu na kalenicy. Ciekawostką są kule armatnie "wbite" w mury kościoła i pamiętające jeszcze zapewne czasy wojen ze Szwedami. Kilka kilometrów dalej poświęciliśmy chwilę kościołowi w Suchym Dębie. Jest to ceglany, gotycki kościół zbudowany w 2. poł. XIV w., remontowany w latach 1673-89, odbudowany po 1975 r., jednonawowy.

Teraz czekał nas "dłuższy", bo 10 - kilometrowy odcinek bez żadnego kościoła. Następny, bowiem, przy którym się zatrzymaliśmy był we Wróblewie. Nie jest to może stricte gotycka budowla, ale na pewno warta obejrzenia. Niewielki, urokliwie usytuowany tuż nad brzegiem Motławy (vide zdjęcie tytułowe). Jest to kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Maryi. Pierwotnie w 1593r. wzniesiony jako kaplica rodu Scheweke. W wieku XVIII obiekt rozbudowano, dodając zachodnią część korpusu z wieżą zwieńczoną barokowym hełmem, nadając kościołowi istniejący obecnie kształt. Z Wróblewa jechaliśmy do Wiśliny, gdzie czekała na nas ostatnia już atrakcja, mianowicie stara drewniana brama cmentarna. Konstrukcja niestety chyli się ku upadkowi. Na jednej z belek dostrzec można oryginalny napis z datą 1792. Tuż pod bramą znajduje się okazała, ozdobna płyta nagrobna, mniej więcej z tego samego okresu. Nasza wycieczka powoli dobiega końca. Jeszcze tylko Przejazdowo, Olszynka, ścieżka przy bastionach na Dolnym Mieście i finisz. Tego dnia wspólnie przejechaliśmy 110 kilometrów.

Dziękuję Uczestnikom wycieczki za kilka godzin wspólnego kręcenia, za dobry humor i wyrozumiałość. Gratulacje dla Drogich Pań, które bez trudu dały sobie radę z dystansem i ...męskim towarzystwem.
Do zobaczenia na kolejnych wycieczkach!

Trasa: Tczew (wiatrak) - Rokitki - Gniszewo - Brzuśce - Radostowo - Rajkowy (kościół) - Pelplin (bazylika katedralna) - Rudno - Wielki Garc (kościół) - Międzyłęż (cmentarz menonicki) - Rybaki (śluza międzyłęska) - Gorzędziej - Most Knibowski (Wisła) - Most Tczewski (Wisła) - Tczew - Koźliny (kościół) - Krzywe Koło (kościół) -
Suchy Dąb (kościół) - Wróblewo (kościół) - Wiślina (cmentarz menonicki) - Przejazdowo - Gdańsk

Organizator/tekst: Maciej "Satan" Różycki
Zdjęcia: Sławek alias Bilbo

Parametry trasy

Region woj. pomorskie
Długość trasy 110 km
Poziom trudności średni

Opinie (14) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-06 22:03

Koledzy...

Wraz z moimi kolegami z klasy ( i nie tylko) mamy zamiar wybrać się podobną trasą w najbliższą sobotę. Miło słyszeć, że trasa jest godna polecenia:D

Magik
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Wraz z moimi kolegami z klasy ( i nie tylko) mamy zamiar wybrać się podobną trasą w najbliższą sobotę. Miło słyszeć, że trasa jest godna polecenia:D
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-07 00:48

Owszem trasa świetna, zarówno jak powyższa relacja

Miło się wspomina odwiedzane niegdyś miejsca, fajnie też przypomnieć sobie nieco o nnich historii.
ps. Satan, co tak nagle Cię wzięło na kościółki? Przecież to wbrew Tobie ;-)

Frans [Grupa Rowerowa 3miasto]
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Miło się wspomina odwiedzane niegdyś miejsca, fajnie też przypomnieć sobie nieco o nnich historii. ps. Satan, co tak nagle Cię wzięło na kościółki? Przecież to wbrew Tobie ;-)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-07 11:15

Ave

Jak to mówią - zabytkowych kościółów nigdy za wiele...zwłaszcza jak większośc jest rzut moherem od Gdańska

Satan
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jak to mówią - zabytkowych kościółów nigdy za wiele...zwłaszcza jak większośc jest rzut moherem od Gdańska
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-07 11:16

do nieba ;)

A ja uważam że po takiej pielgrzymce, Satan nas Wszystkich zaprowadzi prosto do nieba. (z Nim na czele ;P)
Satan, dziękujemy Ci Wszyscy ! :D

Bibo
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

A ja uważam że po takiej pielgrzymce, Satan nas Wszystkich zaprowadzi prosto do nieba. (z Nim na czele ;P) Satan, dziękujemy Ci Wszyscy ! :D
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-07 11:32

Pozazdrościć...

Bardzo fajny rajdzik i relacja...mnie niestety dopadło w końcu co nieuniknione i jestem już po operacji kolanka więc nie dane mi było wybrać się z Wami:(
Mam nadzieje Maciek, że zostanie Ci jeszcze kilka równie fajnych pomysłów na rajdy jak i ja wrócę już na rowerek :-)
Pozdrawiam

Paula
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo fajny rajdzik i relacja...mnie niestety dopadło w końcu co nieuniknione i jestem już po operacji kolanka więc nie dane mi było wybrać się z Wami:( Mam nadzieje Maciek, że zostanie Ci jeszcze kilka równie fajnych pomysłów na rajdy jak i ja wrócę już na rowerek :-) Pozdrawiam
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-07 12:30

Gratulacje.........

Brawo Satan!!
Coraz ciekawsze robisz trasy, a jakie przygotowanie merytoryczne...nic tylko pozadzrościć.A może zostaniesz przewodnikiem. Szkoda że nie mam ostatnio możliwości na wybranie się gdzieś z Wami.Pozdrawiam serdecznie;-)

Gustaf
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Brawo Satan!! Coraz ciekawsze robisz trasy, a jakie przygotowanie merytoryczne...nic tylko pozadzrościć.A może zostaniesz przewodnikiem. Szkoda że nie mam ostatnio możliwości na wybranie się gdzieś z Wami.Pozdrawiam serdecznie;-)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-07 18:36

Było super :-)

Bardzo dobrze wspominam ten rajd :-) Był naprawdę udany...ciekawa,urozmaicona trasa,śliczne widoki,fajna ekipa i wzorowa organizacja ;-) Zarówno innym jak i sobie życzę jak najwięcej takich wypadów.
Pozdrowionka :-)

Intense
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo dobrze wspominam ten rajd :-) Był naprawdę udany...ciekawa,urozmaicona trasa,śliczne widoki,fajna ekipa i wzorowa organizacja ;-) Zarówno innym jak i sobie życzę jak najwięcej takich wypadów. Pozdrowionka :-)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-07 22:27

WB

Bardzo fajna wycieczka.
Ale most na Wisle w okolicach Knybawy to tzw. Most KNYBAWSKI a nie Knibowski czy Knibawski.

17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo fajna wycieczka. Ale most na Wisle w okolicach Knybawy to tzw. Most KNYBAWSKI a nie Knibowski czy Knibawski.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-08 01:03

Aha - widziałem Was w Pelplinie

Widziałem Was w Pelplinie na przerwie przed katedra. Jedni w katedrze, inni w drodze do spozywczego i z powrotem. A potem ruszyliscie na gorke papieska. Widac bylo ze jestescie dosc fajnie zorganizowani.
Przypomnialem sobie o moim Giancie w piwnicy, ze pora go troche odkurzyc ;)

alan
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Widziałem Was w Pelplinie na przerwie przed katedra. Jedni w katedrze, inni w drodze do spozywczego i z powrotem. A potem ruszyliscie na gorke papieska. Widac bylo ze jestescie dosc fajnie zorganizowani. Przypomnialem sobie o moim Giancie w piwnicy, ze pora go troche odkurzyc ;)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2006-09-08 09:40

a gdzie jest ten pan

z kanapką

elwis
17 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

z kanapką
Regulamin dodawania opinii