• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wojska rowerowe w 1939 i obecnie

Adam Majewski
28 września 2021 (artykuł sprzed 2 lat) 
Wykorzystanie roweru w działaniach wojennych ma uzasadnione znaczenie. Wykorzystanie roweru w działaniach wojennych ma uzasadnione znaczenie.

Historycy odkrywają coraz to nowsze fakty z okresu II wojny światowej. Podejmują tematy istotne, czasami trudne. To dzięki nim możemy poznać dzieje kilkudziesięciu kompanii kolarzy, o których mało kto dzisiaj pamięta.



Wartość bojowa takich oddziałów polegała na możliwości dokonywania szybkiego rozpoznania w terenie. Był to zwiad dyskretny, bo szybko jadącego rowerzystę trudniej wypatrzyć niż wóz bojowy, samochód czy samolot. Przy tym robi mniej hałasu, a w szczególnych sytuacjach można rzucić rower i paść na ziemię, aby zniknąć z pola widzenia.

Gdzie dowódca nie może, tam kolarza pośle



Na potrzeby tego artykułu przejrzałem struktury organizacyjne oddziałów Wojska Polskiego we wrześniu 1939 roku. Takie wykazy struktur, czyli tak zwanych etatów (kompanii), bez trudu można odnaleźć w internecie (www.wp39.struktury.net); moją uwagę przykuło opracowanie stanów z kwietnia w roku wybuchu wojny. Okazuje się, że dowódcy takich kompanii posiadali przywilej poruszania się na motocyklu, zaś szeregowi (czyli strzelcy) na rowerach.

Takie rozdysponowanie sprzętu nie wynikało wyłącznie z umocowanego w wojskowej hierarchii podziału. Na motocyklach wożono ciężkie karabiny maszynowe, stąd Krzysztof Gebhardt, na którego opracowanie tutaj się powołuję, naliczył w Etacie nr 11 aż 11 motocykli i łazików. Zaś reszta to 83 rowery, nie licząc wsparcia kompanii w postaci dwóch samochodów półciężarowych i kuchni polowej. Oddział liczył 116 osób, w tym trzech pracowników kontaktowych (kierowcy ciężarówek i kucharz).

Rowerowe tradycje dawnego Gdańska



Obserwatorzy, telefoniści, sekcja sanitarna i zwiadowcy gazowi wchodzili w skład pocztu dowódcy. Kompania liczyła do tego dwa plutony - strzelecki i c.k.m. (ciężkiego karabinu maszynowego). Pomyśleć tylko, że w czasie II wojny światowej w szpitalach polowych przy pomocy rowerów wytwarzano prąd i napędzano wiertła dentystyczne.

Rowery wygrywały bitwy



Ponury czas światowego konfliktu zrodził także kilka legend związanych z żołnierzami na jednośladach. 20 tysięcy japońskich strzelców rowerowych przedarło się przez trudną do przebycia dżunglę, aby zamknąć oblężenie Singapuru. Japończykom nie udało się dotrzeć do miasta bezszelestnie, ponieważ ekstremalnej drogi nie wytrzymały opony i dętki. Obrońcy, słysząc dudnienie 20 tysięcy rowerów, myśleli, że to nadjeżdżające czołgi. Skapitulowali, zanim ujrzeli pierwszego kolarza z karabinem.

"Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939: Rowery", wyd. Edipresse "Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939: Rowery", wyd. Edipresse
Losy polskich oddziałów kolarskich były ściśle związane z losami walczących sił II RP, rozbitych w czasie kampanii wrześniowej. Konflikt zbrojny rządzi się wyjątkowymi zasadami, dlatego broniący się ostatkami sił żołnierze mieli prawo - na podstawie dekretów wydanych jeszcze przed wojną - do rekwirowania cywilnych rowerów na obszarach objętych działaniami bojowymi. Trudno oceniać potencjał techniczny rowerów wykorzystywanych w Wojsku Polskim, lecz było ich znacznie mniej niż w podobnych oddziałach po stronie III Rzeszy. Niemcom zestandaryzowany sprzęt dostarczało kilkudziesięciu różnych producentów. Przemysł wojenny musiał udźwignąć także produkcję tysięcy niezawodnych i wytrzymałych rowerów.

Rowery znalazły się na pewno na polu bitwy nad Bzurą, a także bitwy pod Łomiankami - jeśliby wymieniać tylko największe starcia. Ich obecność i znaczenie w wielu innych bitwach z czasem się zatarły. Dlaczego rowery były wtedy tak ważne, może uzmysłowić podejście współczesnych armii do tego środka transportu, o czym będzie dalej.

Można na ich temat poczytać w zasadzie w niewielu publikacjach, głównie w archiwalnych czasopismach. Przed kilku laty pojawiły się na półkach księgarskich - w odstępie kilku lat - dwa tomy Wielkiego leksykonu uzbrojenia. Wrzesień 1939, opatrzone tytułami Rowery (tom 125) oraz Rowery. Cz. 2 (tom 140), wyd. Edipresse.

Wojsko na rowerach w XXI wieku



Militarne zastosowania roweru to nadal otwarty rozdział w historii wojskowości. Obecnie mają szereg zastosowań w najnowocześniejszych armiach świata, choćby Stanów Zjednoczonych, Federacji Rosyjskiej czy Japonii. Rowery w Wielkiej Brytanii wykorzystują elitarne oddziały SAS. Napędzane siłą mięśni środki transportu są trudniejsze do wykrycia przez systemy wczesnego ostrzegania, w przeciwieństwie do wozów bojowych. Składane jednoślady szczególnie upodobali sobie spadochroniarze - w tym obszarze działa znana amerykańska marka Montague Bikes, a cena klasycznego składanego roweru militarnego Paratrooper wynosi około czterech tysięcy złotych. Singapurscy snajperzy i zwiadowcy także przemieszczają się na dwóch kółkach, mimo pamiętnej przegranej podczas II wojny światowej.

Najstarszym i najdłużej operującym na świecie oddziałem kolarzy był Szwajcarski Regiment Rowerowy, liczący tuż przed II wojną światową aż dziewięć tysięcy żołnierzy. Powstał w 1891 r., a został rozformowany w 2003. Polskie kompanie kolarzy w 1939 r., jako pododdziały piechoty, liczyły najwięcej do około 200 żołnierzy, co dawało łącznie ponad trzy tysiące ludzi w siłach Wojska Polskiego.

Rower w świecie Mad Maxa



Nowoczesne i rozwinięte technologicznie armie doceniają rower jako uniwersalny i lekki środek transportu, który w dodatku nie wymaga zasilania. Działania wrogiego wojska mogą być wymierzone w zasoby paliwa, a także infrastrukturę drogową - wówczas wozy bojowe, ciężarówki, a nawet samochody mogą zostać uziemione. Na rowerze można dostać się w głąb trudnego terenu, na przykład w górach i lesie. Żołnierz może go przenieść na plecach, choćby przez wąską kładkę nad wodą, a także wykorzystać jako pływak podczas pokonywania większego zbiornika wodnego.

To wszystko sprawia, że po jednoślady coraz chętniej sięgają pogranicznicy na całym świecie, patrolujący tzw. zieloną granicę. Do widoku policjantów w kaskach rowerowych mogliśmy już przywyknąć, bywając nie tylko za granicą - w wielu polskich miastach przybywa "oznakowanych rowerów". Bliski kontakt z mieszkańcami i ekologia to zalety przesiadania się funkcjonariuszy policji na dwa kółka. Rowery są wszechstronne i można je zastosować we wszystkich dziedzinach życia.

Opinie (56) 4 zablokowane

  • Obecnie mamy wojnę gospodarczo ekonomiczną z Zachodem ,czyli głównie Niemcy ,Francja Holandia! (9)

    Holandia kraj które udaje tolerancyjny kto mieszkał w Holandii wie jak bardzo są fałszywi.
    Została wyzwolona praktycznie dzięki wielkiej odwadze wojsk Polskich ,a teraz oni nam dziękują tym ze ich politycy najbardziej zieją nienawiścią do Polski!
    ale co sie dziwić szczujnia TVnienawisc oficjalnie jest zarządzana przez firmę krzak która ma swoją siedzibę w toalecie na lotnisku w Amsterdamie .

    • 3 10

    • Tam nienawisc... jak ich nie kochac

      System Morawieckiego". Na liście ludzi premiera w państwowych firmach jest ponad 160 nazwisk
      Ta lista krąży wśród polityków obozu władzy. Zawiera spis powiązanych z Mateuszem Morawieckim osób, które zawdzięczają szefowi rządu kariery i stanowiska w państwowych spółkach i bankach. Są na niej byli ministrowie, prezesi, członkowie zarządów i rad nadzorczych, a także dyrektorzy, którzy w pełni lojalni i oddani swojemu mentorowi tworzą jego polityczne oraz biznesowe zaplecze. Mimo kolejnych afer i spektakularnych wpadek Mateusz Morawiecki utrzymuje się w fotelu szefa rządu, realnie steruje polską gospodarką i wpływa na decyzje Jarosława Kaczyńskiego.

      • 1 0

    • "Została wyzwolona praktycznie dzięki wielkiej odwadze wojsk Polskich"

      Tak, general Kaczyszenko praktycznie sam ta wojne wygral.

      Dzis dzieki wielkiej odwadze innego Kaczyszenko, Polska ponownie jest potega swiatowa.

      • 2 1

    • brak poczucia własnej wartości bywa nadrabiany poniżającym traktowaniem innych (3)

      tylko współczuć takim pseudo patriotom nie potrafiącym odróżniać krytyki działań rządu od nienawiści do społeczeństwa zamieszkującego inny kraj. Wsiądź na rower i przestań ziać nienawiścią do mających inne poglądy.

      • 3 3

      • Ale oni tak maja... nienawisc , zawisc ... kompleksy , przyklad idzie od samego naczelnika.

        na dodatek co dzien nasiakaja szczujnia TVP

        • 2 1

      • Elming tobie po prostu brak mózgu dlatego musisz sie głupotą chwalić. Prawda jest bolesna i tego nie potrafisz przeboleć (1)

        dlatego kłamstwa tuska uznajesz za wyrocznie ,a fakty TVnienawisc za prawdę.
        Twój patriotyzm jest taki ze wyzywasz straż graniczną od faszystów ,i najlepiej Polske wprowadził jako republikę rosyjską.

        • 1 2

        • Drogi pismingu... poswiec troszke czasu na zapoznanie sie z walkami i nepotyzmem tych twoich patryjotow

          "....Polske wprowadził jako republikę rosyjską."

          To cel karakana czerwonego. Kaczystan ze stolica Pislamabad zachodnia republika Rosji.
          Na granicy ustawka ( PiS lubi takie ) aby putin mogl swojego konika trojanskiego przy wladzy utrzymac.

          • 2 1

    • Odpocznij od TVP

      Polska zostala wyzwolona dzieki wielkiej odwadze wojsk Rosyjskich...
      I chyba dlatego dzis partia jarozbawa realizuje plan putina.

      • 1 2

    • (1)

      A teraz łaskawie pozbądź się swojego samochodu po Niemcu i kup nowy w salonie. Tylko nie wyjeżdżaj na zachód żeby na niego zarobić!

      • 3 4

      • a co to biedaczku w Polsce nie da się dorobić?

        • 1 2

  • Oczywista oczywistość (5)

    Przypominanie o czymś takim, to ośmieszanie Polski.Ułani na rowerach - wstyd.

    • 2 42

    • Tak... pewnie znowu ktos czuje sie opluty ... jak to w Polsce bywa. Wiecznie zraniona duma tego wielkiego narodu. (4)

      W Skandynawii, Finlandii... rowery byly powrzechne w wojsku w tamtych latach takze.

      • 11 1

      • (3)

        wszędzie tak było, tak samo mitem jest motoryzacja Wehrmachtu w 39 roku, w 39 to oni mieli czołgi typu Pzkpfw I czyli tankietki z kaemem, większość piechoty poruszała się taborami konnymi i pociągami, ale warto tym mówić tylko w kontekście historyczno-militarnym, nie politycznym

        • 8 0

        • (2)

          Ale Blitzkrieg nie był oparty na czołgch i samochodach tylko na samolotach i szybkim ataku w kilku miejscach jednocześnie. Mimo że Wehrmacht nie podsiadał ogromniej ilości czołgów i samochodów to i tak było ich znacznie więcej niż dysponowała polska armia.

          • 3 0

          • (1)

            ale ja o tym nie mówię :) a Blitzkrieg oparty był również na tankietkach, ciężarówkach i motocyklach, ja mówię tylko o micie wyposażenia Wehrmachtu, co do środków i ilości to nawet gdyby wzięli nas konno to by nas rozjechali bo mieli pod bronią 2x więcej żołnierzy plus Sowieci rzucili prawie tyle co my mieliśmy

            • 3 0

            • a poza tym cały ten wątek zaczął jakiś niedoczyt, jak to kerowcy mają by default

              przecież w artykuliku napisano, że Niemcy mieli o więcej rowerów, niż WP, a nie tylko tych innych, znacznie bardziej śmierdzących, ale za to "znacznie mniej ośmieszających" podwózek

              • 1 1

  • Wojny - obecnie - wygrywa się:

    1. ekonomicznie (sankcje, czarny PR)
    2. dronami
    3. skrytobójstwem przywódców i instalacją marionetek (oczywiście dla wprowadzenie demokracji)

    • 7 3

  • Będziemy potęga militarna. (4)

    Armia na bojowych rowerach z pociskami samosterującymi.

    • 13 7

    • "MEVO" (1)

      tak jak w przypadku takiego projektu jakim było MEVO :P

      • 6 2

      • Mevo wyprzedza czas - jest "stealth"

        • 6 1

    • Tylko pocisków brak, ale nic to, nie zapominajmy o 7mej flotylli pontonów bojowych.

      • 3 1

    • Macierenko da wszystkim czapeczki ze smiglem...

      Beda i helikoptery

      • 6 0

  • Każde wojskowe lotnisko (1)

    ma więcej rowerów niż latających maszyn ;-)

    • 11 1

    • A port marynarki wojennej to trzykrotnie

      • 5 0

  • Ciekawy artykuł (1)

    Dzięki za wyciągnięcie rzadko poruszanego wątku

    • 18 0

    • Ciekawe, czy nasi dzielni szweje robili "brum, brum", jak to niedawno musieli udawać strzelanie na ćwiczeniach "tratatata, pach, pach"

      • 3 3

  • Do tego dodajmy kajaki bojowe i jesteśmy gotowi na Ruskich:)

    • 7 5

2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Rowerowy Potop AZS

659 zł
rajd / wędrówka

Rajd Climate Classic Gdańsk 2024 (1 opinia)

(1 opinia)
220 - 350 zł
rajd / wędrówka

Rowerowy Rajd AZS

1149 zł
rajd / wędrówka

Znajdź trasę rowerową

Forum