• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wokół fortyfikacji Gdańska nad Opływem Motławy

Krzysztof Kochanowicz
24 lutego 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Zima, czy nie zima, najlepsze są spontaniczne wycieczki po pracy. Zima, czy nie zima, najlepsze są spontaniczne wycieczki po pracy.

Zachowane dziś fragmenty systemu fortyfikacji Gdańska nadal imponują pod względem skali. W dużych miastach europejskich, w których zbudowano podobne fortyfikacje zostały prawie całkowicie zlikwidowane ustępując miejsca potrzebom rozwijających się aglomeracji. W Gdańsku, nad Opływem Motławy prowadzi deptak rekreacyjny, którym udać się można na ciekawą wycieczkę zarówno pieszo jak i rowerem. Drogą wodną zaś zwiedzić te ciekawe miejsca z kajaku lub łódki.



Jak wspomniał gdański historyk, Jakub Szczepański, na naszych oczach niszczeją, lub co gorsza, niszczone są pozostałości wspaniałego dzieła sztuki inżynierskiej, militarnej i architektonicznej, jaką był system obronny Gdańska i związane z nim urządzenia hydrotechniczne. Południowa ostroga Kamiennej Śluzy już prawie nie istnieje. Obok rozsypują się XVII-wieczne budynki Bramy Nizinnej i młyna. Zasypywana jest jedna z nielicznych w Europie fos. Warto więc przypomnieć, że zabytki Gdańska to nie tylko fasady kamienic na Głównym Mieście!

Bastiony nad fosą:

Ziemno - murowane fortyfikacje znajdujące się nad Opływem Motławy stawiały w przeszłości Gdańsk w rzędzie najbardziej umocnionych miast. Pozostałości tych budowli podziwiać można m.in. na Dolnym Mieście. Na mapie Gdańska obszar ten wyróżnia się jako "ząbkowany" fragment okręgu. To fosa obronna, do której wody dostarczała Motława - stąd też jej nazwa: Opływ Motławy. Dawniej, taka fosa otaczała stary Gdańsk dookoła, przechodząc między innymi dworzec PKP w Gdańsku Głównym.
Nad pozostałym do dzisiaj fragmentem Opływu Motławy zachowało się kilka bastionów. W najlepszym stanie są: św. Gertrudy, Żubr, Wilk, Wyskok, Miś oraz Królik. Przy ul. Grodzą Kamienna, znajduje się również zabytkowa śluza oraz wrota przeciwpowodziowe. Ten obiekt ma bardzo duże znaczenie dla ochrony przeciwpowodziowej Gdańska. Przez śluzę rzeka Motława wpływa do centrum miasta. W przeszłości śluza mogła być wykorzystywana do obrony przed nieprzyjaciółmi atakującymi z południa. Gdyby śluzę zamknięto, zostałyby zalane tereny na południe od bronionego miasta, czyli dzisiejsze osiedle Olszynka.

Kamienna Śluza:

Jest jednym z najważniejszych w Gdańsku urządzeń przeciwpowodziowych. Kiedyś istniał tu młyn wodny. Dziś jednak pozostały po nim jedynie mury. Na śluzie, po wschodniej jej stronie, w wewnętrznej komorze, zaznaczono jak wysoko sięgał poziom wody podczas największej powodzi w Gdańsku w 1829 roku. Godne uwagi są mocne również wrota przeciwpowodziowe. Zamykają się one samoczynnie, gdy woda cofa się Motławą. Zabezpieczają one Olszynkę przed zalaniem, w razie napływu wód morskich. Gdyby doszło do uszkodzenia wrót, depresyjnym terenom w Gdańsku grozi zalanie.

Brama Nizinna:

Wzniesiono ją w 1626 roku. Znajduje się między fortyfikacjami ziemnymi bastionów św. Gertrudy oraz Żubr. Przez tę bramę prowadzi jedna z ważniejszych tras z centrum Gdańska na Olszynkę. Wskutek wstrząsów, spowodowanych przejazdami ciężkich aut, zabytek bardzo ucierpiał. Trzeba było podeprzeć go drewnianymi belkami. Brama Nizinna od dziesięcioleci wykorzystywana jest przez artystów - plastyków.

  • Brama Nizinna
  • ruiny fortyfikacji nad Opływem Motławy w Gdańsku
  • ruiny fortyfikacji nad Opływem Motławy w Gdańsku
  • Bastiony nad Opływem Motławy
  • Bastiony nad Opływem Motławy
  • Jeden z bastionów nad Opływem Motławy
  • Bastiony nad Opływem Motławy
  • rekreacyjnie nad Opływem Motławy
  • rekreacyjnie nad Opływem Motławy



Kopce bastionów oraz pozostałości innych zabytkowych budynków zobaczyć można poruszając się deptakiem nad Opływem Motławy. Warto również wspiąć się na szczyt jednego z bastionów, z których rozpościera się przepiękna panorama na starówkę Gdańska oraz Dolne Miasto. Nieopodal wiodą również szlaki turystyczne, którymi przy okazji można udać się w kierunku Żuław Gdańskich, np.: Szlak Motławski - pieszy i rowerowy oraz Szlak Mennonicki.

Materiał zrealizowali: Piotr Bartoszewicz i Krzysztof Kochanowicz [GR3miasto]

Więcej ciekawych tras znajdziecie na stronie: Grupy Rowerowej 3miasto

Dołącz do ludzi pozytywnie zakręconych
O naszych inicjatywach, rajdach i wycieczkach dowiesz się regularnie odwiedzając Portal Trojmiasto.pl lub bezpośrednio wpisując się na listę sympatyków grupy GR3miasto. Jeśli chcesz być na bieżąco informowany co organizujemy, napisz do nas e-mail: gr3miasto@gmail.com

Parametry trasy

  • Region Trójmiasto i okolice
  • Długość trasy 10 km
  • Poziom trudności łatwy

Znajdź trasę rowerową

Opinie (32) 10 zablokowanych

  • Teren nad Opływem Motłaty, miasto mogłoby lepiej zagospodarować... (3)

    ...w prawdzie już odbywają się tam "teatry uliczne", jednak teren Dolnego Miasta nadal "nie żyje". Prócz alejek spacerowych i ścieżek rowerowych oraz ławeczek, których kontemplować mozna z otaczającą naturą, to nadal teren mało zagospodarowany. Miasto mogłoby pomyśleć chociażby nad ustawieniem tablic historycznych bądź też odrestaurować nieco te obiekty i umozliwić ich zwiedzanie. Dla najmłodszych mogłyby powstać place zabaw tak jak chociażby w nadmorskim Parku Raegana, trasy rolkarskie, skate parki, boiska, place do gier np: w bule. A tak przez wiele lat świeci pustkami i prawie nic tam się nie dzieje ;-/
    Miejsce to nie tylko byłoby wykorzystywane pod kątem turystyki i rekreacji, ale i spotkań młodzieży i dorosłych. Jakoś "za granicą" urbaniści więcej mają pomysłów!

    • 47 3

    • Obawiam się tylko dewastacji.

      "Martwota" Dolnego Miasta to zasługa przebicia przez środek tkanki miejskiej przeklętego Podwala Przedmiejskiego.

      • 8 2

    • po co smucisz?

      po prostu te tereny warto bardziej wypromować, jak będzie więcej ludzi, będzie więcej imprez, zarobi się więcej kasy i będzie za co lepiej zagospodarowywać.
      Dla ruchu pieszego i rowerowego teren jest super

      • 7 1

    • Mogliby coś zrobić z tym bajorem przy torach, tzn przy tej górze między dolną bramą a torami kolejowymi bo już tam tak zarosło że sam syf tam jest.
      Pozatym oczywiście miasto nic pod kątem turystyki i rekreacji nie zrobi bo kasy z tego by nie mieli... najprędzej zetną pół lasu żeby postawić biedronke albo wybudować biurowiec bo oczywiście biurowców to chyba mamy za mało...

      • 6 0

  • Bastiony -moja wiosenna droga rowerowa do pracy (1)

    Jak to super jechać wiosną rano do pracy i patrzęc jak słońce wznosi sie nad kanałem :)

    • 39 5

    • zazdroszcze ci tej drogi!

      • 1 3

  • biegam (3)

    tam co weekend! polecam, mrD

    • 27 8

    • a kto i za co zminusował tę wypowiedź?

      • 2 9

    • ja zaczynam w sobote (1)

      pogoda do vbiegania juz jest a sie z pewnoscia przyda po zimie:)

      • 0 3

      • Pogoda była zawsze, wystarczyło odpowiednio się ubrać!

        • 1 4

  • znowu ta nachalna rowerowa propaganda, obudź się człeku, zima jest ! (5)

    • 10 50

    • haters gonna hate

      Obudź się człowieku i zamiast pieprzyć lepiej milcz!

      Haters gonna hate...

      • 1 7

    • nieporozumienie (1)

      zima?? chyba w twojej głowie..

      • 1 4

      • przedwiośnie mamy:))

        jak wyżej:))

        • 5 1

    • On się obudził (1)

      A ty jak widać dalej w latargu...
      w dodatku gadasz jakieś głupoty przez sen...

      • 1 3

      • a ty pewnie śpisz z rowerem, co ? :)

        • 4 0

  • menelstwo i wściekłe psy bez smyczy i kagańca - strach się tam pokazać (4)

    • 17 19

    • (2)

      i w ten sposób tworzy się obrazek dolnego miasta,
      jako dzielnicy pt"menelstwo i wściekłe psy bez smyczy i kagańca"
      obraz nędzy i rozpaczy

      mieszkam na dolnym mieście już chwilę i większość mieszkańców okolicy
      raczej do menelstwa się nie zalicza - średnia menela na m2 nie większa niż w innych dzielnicach miasta

      a sama w sobie dzielnica posiada urok "starego" miasta i niewykorzystany potencjał, który jeszcze zabłyśnie :D

      • 5 5

      • (1)

        też mieszkam i rzeczywiście jest "tego" mniej, za to jest więcej "młody-gniewnych" i w sumie nie wiadomo co gorsze widok menela czy strzał w twarz...

        • 6 0

        • ja tez mieszkam od urodzenia...cudnie się mieszka...komu zalezy i co z tego ma,że w ten fałszywy sposób wypowiada się o tym pięknym zakątku prawdziwego gdanska..nie wiem...fajowe tereny i piękna przyroda..

          • 1 3

    • to nieprawda

      nieprawda!! dość często jestem na terenach fortyfikacji i jeszcze nigdy nie miałam tam nieprzyjemnej sytuacji. uwielbiam te tereny!! są właściwie nieznane mieszkańcom Gdańska, ale naprawdę warto się tam udać na niejeden przedwiosenny wypad. FETA nieco ożywiła to miejsce i dziękuję jej za to:)) ja, wszystkich swoich znajomych prowadzę w te rejony miasta i wiem, że oni "podają je dalej". z fortu żubr (o ile się nie mylę co do nazewnictwa), jak się na niego wdrapiesz, możesz podziwiać Starówkę. nie raz spotkałam tam zachwyconych, być może zagubionych, a być może bardzo świadomych turystów, podziwiających ten urokliwy zakątek Gdańska. Gdy nieco przygrzeje słoneczko to zabiorę psa, książkę i może jeszcze kogoś:D na chłonięcie okolicy i witaminki D
      wam również polecam to polecammmmmmmmmmmm

      • 3 2

  • napadają, kradną kamery, aparaty i biją ...

    teren zapomniany przez Boga i ludzi, siedlisko meneli, pijaków i ćpunów.Vide częste pożary

    • 12 14

  • Super miejsce (2)

    Świetne rejony , często tam spaceruję lub jeżdżę na rowerze. Polecam też wycieczki kajakiem , wypożyczalnia jest na Żabim Kruku.

    • 19 3

    • Wypożyczalnia może i jest, ale specjalnie nie ma gdzie pływać!

      Na Motławie niedługo zacznie się niezłe kongo, zmotoryzowanych łodzi jest już co raz więcej, dochodzą tzw. "tramwaje wodne", i gdzie tu pływać? W sezonie letnim w kierunku Polskiego Haku, to masakra, a poza sezonem wypożyczalnia nie działa:-/ Więc kajaki i owszem, ale nie w Gdańsku!

      • 4 4

    • Przejazd z gwarancją przebicia dętki, a nawet zniszczenia opony od "tulipanów"

      • 3 1

  • nie chodz tam noca to cie nie napadna

    • 6 1

  • świetna trasa

    jeżdzę tam codziennie rowerem do pracy i z pracy jest to świetne pozytywne nastawienie do pracy ,pod warunkiem że z rana nie spotka sie ekshibicjonisty.Kobitki jeżdżące rowerem (szczególnie z rana) Uważajcie!!!!

    • 7 3

  • to nieprawdopodobne...aby Gdaańsk

    ...miasto z historia-i to jaką!!!--z architekturą(jakkolwiek zaniedbaną).....było tak bardzo zaniedbane i niewykorzystane .....i do tego nierzadko osiedla czy budynki w stylu ktury wydaje sie go nie miec wogóle........
    Jest 2012 rok.......a "pzrełom" był ponoć w 89.....i od tego czasu...NIC!!! Co z tego ze sa cykliczne inwestycje.......skopo od tego czasu miatso mogłoby być jednym z najpiekniejszych w Polsce......i sciagac turystów z całego swiata......mogoby tetnic zyciem.....a tak.....Ok rozumiem sa koncerty, jakies tam puby, lokale, imprezy, opera, teatry...jasne.......ale to wsyztsko jest .....jakies takie --na ogół -- padłe.
    Jest bo jest.....wiec nie jest zle....mozna isc nawet na dobry konert czy przedstawienie czy mecz czy do knajpy........ale jakies to jest takie wszystko spowiete tym blichtrem......pieniedzmi, pewna sztucznosica.......takie to jakies plastikowe wszytsko

    • 8 6

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

MH Automatyka MTB Pomerania Maraton - Kwidzyn - Miłosna (1 opinia)

(1 opinia)
80 - 115 zł
zawody / wyścigi

Nocny Duathlon - Airport Gdańsk

zawody / wyścigi

Cross Duathlon Gdańsk

89 zł
bieg, zawody / wyścigi

Znajdź trasę rowerową

Forum