• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Tajemnice gdyńskiej torpedowni

Marek Gotard
19 kwietnia 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Gdyńska torpedownia w promieniach wschodzącego słońca. Gdyńska torpedownia w promieniach wschodzącego słońca.

Zrujnowana i tajemnicza. Ale - niezapomniana. Ruiny torpedowni w Babich Dołach od lat rozpalają wyobraźnię turystów, wodniaków, eksploratorów, a nawet artystów.



Zobacz galerię zdjęć: torpedownia w Babich Dołach

Posadowiona 300 metrów od brzegu. Przez to widoczna jak na dłoni z wielu kilometrów, przypomina nieco opuszczony zamek. Mało kto dziś pamięta, że niegdyś łączyło ją z lądem długie molo, po którym transportowano torpedy. To, co zaś dziś przypomina mury obronne, to tak naprawdę ściany wielkiej hali. Torpedownia była bowiem wielką halą montażową oraz magazynem sprzętu do próbnych strzelań. Dlatego też budynek wyposażono w sporą wieżę, zwróconą w stronę zatoki. Obserwowano z niej bieg torped. Tych najnowszych i najbardziej tajnych, stanowiących część tak zwanych cudownych broni Hitlera - akustycznych i magnetycznych.

Ruiny w Babich Dołach to część wielkiego poligonu torpedowego, jaki Niemcy urządzili podczas wojny na terenie Zatoki Gdańskiej. O takiej, a nie innej lokalizacji zdecydowały spokojne wody zatoki oraz brak możliwości przeprowadzenia przez aliantów skutecznych nalotów.

Formoza - ośrodek badawczy Kriegsmarine na terenie portu wojennego Oksywie (Torpedo Versuchsanstalt Oxhoft - TVA) testujący w latach 1940-45 torpedy akustyczne. W głębi widać bardziej znany Torpedowaffenplatz Hexengrund, czyli torpedownię w Babich Dołach. Formoza - ośrodek badawczy Kriegsmarine na terenie portu wojennego Oksywie (Torpedo Versuchsanstalt Oxhoft - TVA) testujący w latach 1940-45 torpedy akustyczne. W głębi widać bardziej znany Torpedowaffenplatz Hexengrund, czyli torpedownię w Babich Dołach.
Poligon składał się dwóch obiektów: najbardziej znanego budynku, czyli Torpedowaffenplatz Hexengrund oraz bliźniaczego - Torpedo Versuchsanstalt Oxhoft, znajdującego się koło portu wojennego na Oksywiu (dziś znajduje się tam baza komandosów Marynarki Wojennej "Formoza") oraz punktów obserwacyjnych, posadowionych wzdłuż mierzei helskiej. Oba budynki na lądzie połączone były kolejką wąskotorową. W budynku na Oksywiu badano torpedy dla Kriegsmarine, zaś obiekt w Babich Dołach służył Luftwaffe.

Jako pierwszy - już w 1940 roku - Niemcy uruchomili obiekt na Oksywiu. W tym samym roku postanowiono wybudować drugi, bliźniaczy budynek dla Luftwaffe. Oddano go do użytku w 1942 roku.

- Mało kto wie, że poligon torpedowy Luftwaffe w Babich Dołach był strategiczną inwestycją lotnictwa niemieckiego w pierwszym okresie II Wojny Światowej. Na początku wojny Niemcy nie mieli bowiem własnych torped lotniczych. Korzystali ze sprzętu zakupionego u Włochów, a nawet Japończyków - mówi archeolog i historyk morski, Lech Trawicki.

Budowa poligonu w Luftwaffe przyczyniła się też do budowy dużego lotniska wojskowego. Niemcy musieli zbudować na nim infrastrukturę, umożliwiającą starty różnego typu - często ciężkich maszyn: Ju-52, Ju 87, He-111, Me-108, FW189.

Od budynku torpedowni Babie Doły został wytyczony tor prób poligonu torped lotniczych.

- Na największym poligonie torpedowym w ówczesnej Europie Środkowej zatrudnionych było 2500 osób. Dziennie trafiało tu do wody - albo z torpedowni, albo z samolotów, 200 śmiercionośnych cygar - mówi Wawrzyniec Markowski z Towarzystwa Przyjaciół Gdańska. - Takie tempo prac pozwoliło na szybkie powstanie bojowej wersji niemieckiej torpedy lotniczej F5b, którą następnie użyto w wielu działaniach niemieckiego lotnictwa morskiego.

W maju 1945 roku z pomostów obu torpedowni ewakuowano wojska niemieckie z Oksywia na Hel. Po wojnie tę oksywską zagospodarowano na potrzeby wojska. Drugi obiekt - należący do Luftwaffe - popadał coraz bardziej w ruinę. Z czasem osunęła się do morza frontowa ściana budowli, a pozostałości drewnianego pomostu, zostały wysadzone w powietrze przez marynarkę wojenną. Opuszczony, stał się domem dla wodnych ptaków, a także babek byczych, czyli żarłocznych rybek, przywiezionych nad zatokę przez statki z Morza Czarnego. Pojawiają się tu też regularnie komandosi, płetwonurkowie, żeglarze i artyści. Ci ostatni kręcą tu filmy. Torpedownię na Babich Dołach widać między innymi w Czterech Pancernych, serialu Kryminalni oraz filmie fabularnym Superwizja. Są też tacy, którzy chcieliby zrewitalizować torpedownię. Budując tu na przykład luksusowy hotel i SPA.

Miejsca

Opinie (101) ponad 10 zablokowanych

  • SPA w torpedowni; he he dobre (4)

    • 96 9

    • jeśli ktoś by wyłożył kasę to czemu nie?! (2)

      całkiem fajny pomysł

      • 11 7

      • Zdjęcie czytelnika z fajnym klimatem (1)

        a fotka z KFP jak zwykle nijaka.

        • 11 0

        • ...

          ...prawda... kiedys KFP to byla klasa sama w sobie... a teraz ?

          • 0 0

    • a mialo byc muzeum ;/

      • 6 5

  • Brawo! (2)

    Bardzo fajnie czyta się te wszystkie historyczne opowieści na portalu trojmiasto. Każdy z mieszkańców przeczyta coś o tajemnicach mieksc , które dobrze zna a ten kto nie zna to.. pozna coś nowego.
    Dobrze, że czasami serwujecie nam oddech w postaci takiego artykułu od tych wszystkch kłopotów i politycznych przepychanek.

    • 217 1

    • a jak chciałbym się czegoś więcej dowiedzieć o dwóch górkach/ bunkrach leżących koło Bramy Nizinnej

      • 11 0

    • A jaki rzeczowy?

      Ciężkie samoloty - np. Me Bf109 (masa całkowita w zalezności od wersji do ok. 3t).

      • 0 0

  • M jak Morze (5)

    W ogóle nie miałem pojęcia o istnieniu takiej torpedowni. Dla mnie idealne miejsce na budowę hotelu, choć trudno byłoby pogodzić rekonstrukcję ówczesnej zabudowy (choć fragmentaryczną) z nową budowlą.

    • 29 54

    • Najpierw musi zostać zbadany stan techniczny torpedowni w Babich Dołach. Liczą na dofinansowanie z unii.

      • 8 1

    • jest już nawet projet (1)

      Praca ta została nagrodzona i wybrana najlepszą z pośród wszystkich archiitektów w Polsce wygrał ją warszawski projektant Jakub W. Projekt jest naprawdę fantastyczny.

      • 3 1

      • Nie niszczcie zabytków

        Okupacja to były złe czasy. Ale to jest pamiątka. W Gdyni nie ma innych widocznych pozostałości tamtych strasznych czasów.

        • 4 5

    • głupoty

      wiesz co, bzdury gadasz z historycznej budowli którą powinno sie odrestaurować nie zmieniając oryginalnego wyglądu i zrobic do zwiedzania, ty bys odnowił i poleciał na komercje

      • 0 0

    • Hotel to se zbuduj za stodola swoja a ten obiekt zostaw w spokoju

      • 1 0

  • Artykuły historyczne w Trójmiasto.pl REWELACYJNE

    ... bardzo lubię tu zaglądać i poczytać sobie takie właśnie historie i opowieści. Naprawdę ekstra. W ogóle chyba to jeden z najlepszych lokalnych portali informacyjnych w Polsce. Gratuluję!!!

    • 116 2

  • mogłoby być więcej zdjęć torpedowni ;)

    • 44 3

  • nic nowego (3)

    w artykule nie pojawiły się żadne nowe, interesujące treści, wszystko można wyczytać w innych źródłach, autor się nie popisał, zresztą nie pierwszy raz

    • 11 94

    • zawiedziony? chyba raczej zazdrosny!

      bo tak interesująco na bank byś nie napisał kmiotku

      • 17 3

    • Wg mnie artykuł Ok

      Dla 95% czytelników i mieszkańców Trójmiasta zawartość artykułu to zapewne zupełna nowość. To nie jest portal pasjonatów historii i eksploracji tylko informacyjny dla mas :)

      • 22 0

    • skoro ty posiadasz te informacje,

      to nie znaczy, że każdy je ma. jeśli kogos to zainteresuje, to poszuka bardziej, tak jak ja zrobiłem.
      nie mędrkuj...

      • 4 0

  • wyburzyć o pozamiatać (5)

    betonowe relikty wojny, komuny. wszystkie strachy naszego morza i naszych ulic.

    • 7 110

    • Wyburzyć i pozamiatać....

      Takie myślenie.

      • 8 0

    • komunista

      • 5 1

    • (2)

      To straszne ze tacy idioci jak autor powyzszej wypowiedzi maja dostęp do internetu.Taki poziom debilizmu odbiera wiarę w ludzi.Wojna,komuna to tez część naszej historii.

      • 6 0

      • (1)

        ktoś tu chyba nie wie co mówi. NIE WOLNO NISZCZYĆ ZABYTKÓW OBOJĘTNIE O JAKIEJ HISTORII BY NIE ŚWIADCZYŁY!

        • 6 0

        • Niby tak. Ale Sobru św. Aleksandra Newskiego w Warszawie

          nie jest żal. Symbol naszego upokorzenia.

          • 1 1

  • Niedaleko tej torpedowni (10)

    rozciąga się najpiękniejsza plaża nad całą zatoką gdańską. Mowa oczywiście o plaży w Babich Dołach. A nieco bardziej na zachód - jest fantastycznie położone lotnisko wojskowo-cywile.
    Jeśli ktoś ma żyłkę żeglarską - niedaleko tego swoistego kompleksu, znajduje się Rewa ze swoim 'małym helem'

    Jeśli chodzi o samą torpedownię: Można się po niej wspinać, lub urządzić spektakularne walki paint ballowe.
    A tereny na południe od Gdańska co? Orunia i podmokłe Żuławy?

    Już czas aby skostniałe struktury pękły niczym dzwon...

    Pozdrawiam rozważnych

    • 43 43

    • ja tam wolę plażę na Stogach. PRzynajmniej długo słońce na niej jest

      • 10 9

    • przy samej torpedowni

      plaża jest kamienista, a urwisko wysokie. Nie ma co - pięknie...

      • 10 7

    • jeżdzisz łosiu jeszcze lewym pasem??? (1)

      • 7 12

      • jeżdżę caly czas.

        najpierw musisz mnie dogonić swoim parchem tępa strzało

        • 2 8

    • Widzę (1)

      że ty na wszystkim się znasz ...

      Obwodnicę byś zamienił w autostradę ... tramwaje w inter city ... parki w ogrody rodem z minionych epok ... lotnisko zamienił w port lotów kosmicznych ...

      Staruszku ogarnij się ... chyba, że masz zamiast startować w wyborach ...

      wspinaczka i paintball ... dobrze, że nie przedszkole ...

      • 10 5

      • niestety plaża w Babich Dołach jest brudna i zaniedbana. Nawet piasek jest brunatny. Najpiekniejsze plaże są nad otwartym morzem.

        • 6 6

    • A juz myślałem że żeś zszedł z rozpaczy.

      • 4 1

    • Bombardier, co tam słychać u Jadzi?

      Już wali po rogach? Czy jeszcze dobrze się maskuje?

      • 10 2

    • fantastycznie położone lotnisko hehe

      wiadomo, zawsze promocja babich dołów przez "bombardiera" - to chyba jak na razie jedyna działalność tego świetnego lotniska "wojskowo - cywilnego". "bombardier" dostaje piątaka od każdego komentarza na trojmiasto.pl :)
      Ale tym razem będzie tylko 2,50, bo zapomniał wspomnieć, że tam NIGDY nie ma mgły i ZAWSZE świeci słońce!

      • 4 1

    • Paintball?!

      Chyba dla samobójców. Co chwilę trzeba by kogoś wyławiać...

      • 1 0

  • Spa i przejazdy na torpedach na Hel i spowrotem (5)

    ale maja megalomanie te polaki...

    • 27 31

    • zapomniałeś dzis o proszkach

      • 9 1

    • a ty co nie polak??

      • 5 1

    • a nie tamte??

      obcokrajowco, nie douczyłeś się języka!!

      • 2 0

    • Na Bananie

      Zamiast na torpedzie, może na dmuchanym bananie:)

      • 4 0

    • Jan

      śmieszku, pachniesz mi volksdeutschem :)

      • 0 0

  • (1)

    Artykuł super. I zdjęcie 10/10
    Kilka dni temu na TVP Historia chyba był też dokument o tej torpedowni.

    • 41 0

    • może warto by było zaprosić tam

      "VeryDisco" z Bear'y Grylls'em, aby tam spróbował przetrwać w tym betonowym środowisku razem z ptakami i rybkami.

      Szkoda, że Miasto Gdynia ma tak mało kasy na promocje.

      • 1 4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

MH Automatyka MTB Pomerania Maraton - Kwidzyn - Miłosna (1 opinia)

(1 opinia)
80 - 115 zł
zawody / wyścigi

Nocny Duathlon - Airport Gdańsk (5 opinii)

(5 opinii)
zawody / wyścigi

Rowerowy Potop AZS

659 zł
rajd / wędrówka

Znajdź trasę rowerową

Forum