Szlak rowerowy Zamków Gotyckich Powiśla
Rowerowy Szlak Zamków Gotyckich Powiśla liczy prawie 110 km. Na całej trasie począwszy od Malborka po Prabuty wprowadzono spójny system oznakowania, który przejawia się drogowskazami oraz tablicami informacyjnymi o ciekawych miejscach na trasie. Na turystów rowerowych czekają także zadaszone miejsca odpoczynku. Szlak został poprowadzony drogami o najmniejszym natężeniu ruchu samochodowego i po niezwykle atrakcyjnych krajobrazowo terenach leśnych. Poza niektórymi odcinkami szlak w całości pokonać można rowerem turystycznym. Choć całą trasę przejechać można w jeden dzień, wycieczkę z uwagi na wiele ciekawych obiektów obronnych warto rozłożyć na weekend.
Kilka słów o Powiślu:
Powiśle to region geograficzny obejmujący wschodni brzeg dolnej Wisły. O dziwo, mimo bliskości królowej polskich rzek, to ciekawie pofałdowany obszar, gdzie wysokość niektórych wzgórz przekracza 100 m n.p.m. Szlak Rowerowy Zamków Gotyckich Powiśla, przebiegający przez sam środek regionu jest trasą dość urozmaiconą pod kątem licznych podjazdów i zjazdów. Niektóre z nich potrafią naprawdę zweryfikować naszą kondycję.
Atrakcje na szlaku:
Rowerowy Szlak Zamków Gotyckich Powiśla to najdłuższa na tych terenach znakowana trasa z myślą o miłośnikach dwóch kółek. Podczas wycieczki zobaczyć można mało znane miejscowości, w których znajdują się lub znajdowały się niegdyś warownie Państwa Zakonnego: Malbork, Sztum, Przezmark, Dzierzgoń, Prabuty. Oprócz zamków i ich ruin, po drodze zobaczyć można też wiele innych ciekawych miejsc i obiektów, jak np. pałace, dworki i parki oraz liczne kościoły gotyckie.
Zamki bądź ich ruiny:
- Malbork - zamek wielkich mistrzów z XIII/XIV w.
- Sztum - zamek wójtów krzyżackich z XIV w.
- Dzierzgoń - ruiny siedziby wielkiego szatnego krzyżackiego z XIV w.
- Przezmark - ruiny zamku wójtów krzyżackich XIV w.
- Prabuty - ruiny zamku biskupów pomezańskich, XIV w.
Zamki, które warto zwiedzić:
- Malbork
To największy zachowany zespół zamkowo-klasztorny w Europie. Budowę ceglanej warowni rozpoczęto w 1280 r. i prowadzono przez półtora wieku. Warownia nad Nogatem została zaplanowana zgodnie z najnowocześniejszymi rozwiązaniami architektonicznymi średniowiecznych fortyfikacji. Zamek składa się z trzech części. Zamek Wysoki jest najstarszy. To regularna czteroskrzydłowa budowla z arkadowym dziedzińcem, otoczona murami, łącząca funkcje klasztorne z obronnymi. Znajduje się w nim m.in. kościół Najświętszej Maryi Panny z prezbiterium i kaplicą św. Anny - miejscem pochówku wielkich mistrzów. W Reprezentacyjnym Zamku Średnim przyjmowano rycerstwo z zachodniej Europy. W tym właśnie zamku znajduje się Pałac Wielkich Mistrzów i unikalny w skali światowej Wielki Refektarz. W XIV i I połowie XV wieku rozbudowano przedzamcze, które pełniło funkcje gospodarcze. Znajdowały się tu m.in. zbrojownia, czteropiętrowy spichlerz, apteka, ludwisarnia, stajnie i browar. W latach 1330-1350 trzy zamki otoczono nowymi obwarowaniami z basztami i bramami: Mostową i Krawiecką oraz Wieżą Maślankową. W 1365 r. połączono je z murami miasta.
W czasie II wojny światowej zamek został w dużym stopniu zniszczony. W 1961 r. powstało Muzeum Zamkowe, które jest jedną z największych atrakcji Malborka. Sam zamek należy do grupy najwspanialszych zabytków kultury materialnej w Polsce. W 1997 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego Unesco.
- Sztum
Zamek sztumski różni się rozplanowaniem od znacznej większości siedzib krzyżackich wybudowanych w XIV stuleciu - wzniesiono go bowiem nie na planie tradycyjnego kwadratu, lecz nieregularnego pięcioboku, nawiązującego kształtem do wyspy oraz narysu pierwotnego grodu. Wyspa ta wcinała się pomiędzy dwa jeziora: Barlewickie i Zajezierskie, powstałe w wyniku skomplikowanych prac regulacyjnych z jednego, większego jez. Białego. Zamek znajdował się więc na wyspie, posiadając dodatkowo osłonę od strony wschodniej w postaci małej, ufortyfikowanej wysepki, gdzie mieścił się zwierzyniec Ulricha von Jungingen. Całość wzgórza zamkowego opasał otoczony fosą mur obwodowy, w ciąg którego wkomponowano wysunięte przed lico wieżę bramną i baszty. Obszar na zachód od warowni zajęty był przez folwark krzyżacki, stanowiący część przedzamcza i otoczony z trzech stron murem obronnym wzmocnionym przez około 20 baszt. Obszar ten po 1416 roku przekształcony został w lokacyjne miasto.
Pomimo wielu przestrzennych przekształceń pierwotny układ zamku i jego obronny charakter w dużym stopniu przetrwał do naszych czasów. Z pokrzyżackiego zespołu warownego dobrze zachował się ceglany mur obronny z basztą więzienną, południowy średniowieczny dom mieszkalny, obniżona do wysokości dwóch kondygnacji wieża bramna, XIX-wieczna zabudowa skrzydła wschodniego, studnia, a także pozostałości dawnej fosy. Przy zamku działa Bractwo Rycerzy Ziemi Sztumskiej prezentujące mieszkańcom i turystom bogatą przeszłość historyczną miasta, organizując cieszące się dużą renomą turnieje rycerskie i pokazy walk. "Zbrojownia" bractwa mieści się w neogotyckim skrzydle wschodnim.
- Pałac Sierakowskich i Muzeum Tradycji Szlacheckich w Waplewie Wielkim
Skoro mowa o rycerzach, warto wspomnieć także o pałacu w Waplewie Wielkim. Majątek stanowiący pierwotnie dobra rycerskie, od początku XVII w. pozostawał we władaniu polskich rodów szlacheckich, bardzo silnie związanych z Pomorzem Nadwiślańskim: Niemojewskich, Zawadzkich, Chełstowskich, Bagniewskich i Sierakowskich. Dwór Waplewski, tak pod względem formy architektonicznej jak i panującego w nim klimatu umysłowego stanowił niejako wzór "dworu polskiego" - co niejednokrotnie podkreślała prasa krajowa oraz bawiący tu goście, wśród których znajdowało się wielu wybitnych przedstawicieli kultury polskiej. Jednocześnie właściciele majątku pozostawali w ścisłym związku z Gdańskiem - ośrodkiem kultury i nauki, miastem mającym niemały wpływ na charakter wielu siedzib szlacheckich, nie tylko w Prusach Królewskich, ale także na obszarze całej Rzeczpospolitej. Obecnie mieści się w nim Muzeum Tradycji Szlacheckich, a w okresie letnim odbywają się koncerty, warsztaty, plenery artystyczne.
Inne atrakcje:
-pozostałości Twierdzy Malbork nieopodal Śluzy Szonowo
-Rezerwat Przyrody Parów Węgry
-Sztum - bulwar nad Jeziorem Sztumskim, kościoły gotyckie,
-Pietrzwałd - gotycki kościół pw. Trzech Króli
-Kalwa - IV w., gotycki kościół św. Marii Magdaleny
-Stary Targ - XIX w., neogotycki-manierystyczny kościół św. Szymona
-Waplewo Wielkie - pałac Sierakowskich / Muzeum Tradycji Szlacheckich, park
-Prakwice - ruiny pałacu rodu Dohnów z XVII w. / kamienie Wilhelma
-Protajny - XX w. dwór, zabudowania folwarczne, aleja dębowa
-Stary Dzierzgoń - XV w. gotycki kościół WP, budynek dawnego dworca kolejowego
-Cieszymowo Wielkie - XVII w. dwór, kaplica w zabytkowym spichlerzu
-Jakubowo - punkt widokowy nad Jeziorem Dzierzgoń
-Obrzynowo - XV w. kościół gotycki, otynkowany,
-Prabuty - Konkatedra Św. Wojciecha, Wodociągi Miejskie, fontanna Rolanda.
Nawierzchnia szlaku:
Szlak prowadzi głównie lokalnymi drogami o małym natężeniu ruchu samochodowego. Zdarzają się jednak także odcinki wiodące polnymi i leśnymi drogami gruntowymi, które w okresie wilgotnym, jak jesienią, czy wiosną są bardzo uciążliwe, szczególnie gdy wybierzemy się na rowerach turystycznych z sakwami.
- Uciążliwe odcinki i propozycje ich ominięcia:
Naszym zdaniem, najgorszy odcinek to sam początek szlaku, zaraz od przedłużenia bulwaru nad Nogatem po Śluzę Szonowo. Niestety to nie najlepsza wizytówka, dla tak dobrze zapowiadającego się szlaku. Wąska i wyboista ścieżka wiodąca u podnóża stromej skarpy zmusza niekiedy rowerzystę do zejścia z roweru, bo momentami mimo szczerych chęci, jechać się po prostu nie da.
Kolejny odcinek mamy tuż po pokonaniu lasu nieopodal fortyfikacji Twierdzy Malbork. Szlak przemierza tu grząska polną drogę rozjeżdżoną przez lokalnych rolników. Taką masakrę mamy aż po miejscowość Gościszewo.
Chcąc pominąć uciążliwe odcinki, alternatywy są dwie. Pierwsza to dość ruchliwa szosa, droga nr 55, z Malborka do Sztumu. Druga to boczna droga asfaltowa z Malborka na Gronajny, a następnie odbicie na utwardzoną drogę gruntową w kierunku farmy wiatrowej i Gościszewa.
Kocie łby, dziury i nierówności pojawiają się też w końcówce szlaku, na odcinku z Cieszymowa Wielkiego po Jakubowo, gdzie szlak wiedzie starym, rozebranym torowiskiem.
Alternatywą dla tego odcinka to boczna droga asfaltowa z Cieszymowa Wielkiego do Stążek (na odcinku tym wiedzie oznakowany kolorem czarnym szlak rowerowy Jeziora Balewskiego), a następnie odbicie na utwardzoną drogę gruntową wiodącą wzdłuż Młynówki Malborskiej, zwanej Kanałem Juranda.
- Ciekawe odcinki z dala od ruchu samochodowego:
Na pochwałę zasługuje odseparowany od szosy, utwardzony odcinek leśny między wsią Parpary a Sztumskim Polem, dzięki któremu rowerzyści mogą pokonać go bezpiecznie z dala od wzmożonego ruchu na odcinku Sztum - śluza Biała Góra.
Spoglądając na mapę przebiegu szlaku i odcinek wiodący wzdłuż rzeki Dzierzgoń można byłoby przypuszczać, że będzie on równie grząski i bagnisty jak ten wzdłuż Nogatu, na wyjeździe z Malborka. Tymczasem po zjeździe na drogę okazuje się, że została ona poszerzona i utwardzona, dzięki czemu jazda nawet na wąskich oponach jest miła i przyjemna.
Oznakowanie szlaku i infrastruktura:
Rowerowy Szlak Zamków Gotyckich Powiśla oznakowany kolorem czerwonym obfituje w liczne drogowskazy kierunkowe i tablice informacyjne. Na trasie występują także zadaszone miejsca odpoczynku. Szkoda jednak, że opisany w wielu przewodnikach szlak mija się z prawdą. Trasa wcale nie rozpoczyna się przy bulwarze, zaraz przy zamku w Malborku. Pierwsze oznakowania i drogowskazy pojawiają się dopiero na wysokości Śluzy Szonowo. Jadąc więc wzdłuż Nogatu pierwszy kontakt ze znakowanym szlakiem może wprowadzić nas w osłupienie.
-Dystans Szlaku Zamków Gotyckich Powiśla: 110 km
-Czas jazdy z postojami: 2 dni
-Suma przewyższeń na szlaku: 900 m
-Miejsce rozpoczęcia szlaku: Malbork (bulwar nad Nogatem)
-Miejsce zakończenia szlaku: Prabuty (ruiny, rekonstrukcja zamku)
-Do obu miejsc dojechać można wraz z rowerem pociągiem regionalnym
Ogólna ocena szlaku: 4/5
>>>Mapa naszej trasy i ślad GPS
GALERIA ZDJĘĆ; fot. Krzysztof Kochanowicz
Podsumowanie:
Choć wokół jest już szaro, buro i ponuro, a deszczowa i wietrzna grudniowa aura nie zachęca nawet do wystawienia nosa za drzwi, my nadal z uśmiechem na twarzy kontynuujemy nasze wycieczki, zarówno te rowerowe, jak i piesze. Nie ma dla nas złej pogody. Źle, bądź nieadekwatnie do pogody można być jedynie ubranym - to motto, które towarzyszy nam już od lat podczas jednodniowych wypadów oraz dłuższych wypraw.
Zamki Dolnej Wisły zamierzamy odwiedzić ponownie wiosną, jednak zupełnie inną trasą.
Dziękujemy wszystkim za zainteresowanie i zapraszamy na kolejne wypady!
Info:
Co chwilę mamy nowe pomysły, które realizujemy w wolnym czasie: czy to po pracy, czy w wolny weekend, dlatego też nie sposób się z nami nudzić. Jesteśmy aktywni przez cały rok kalendarzowy, niezależnie od pogody. Jeździmy na rowerach, wędrujemy, pływamy na kajakach i wiele innych. Jeśli więc masz ochotę bawić się razem z nami, nie zastanawiaj się dłużej. Dołącz do nas!
>>>Grupa Rowerowa 3miasto
O naszych inicjatywach, wypadach i wycieczkach dowiesz się regularnie odwiedzając naszą stronę internetową. Jeśli chcesz być na bieżąco ze wszystkimi newsami, możesz też napisać maila z prośbą o przyłączenie się do listy sympatyków GR3miasto.
Kontakt e-mail: gr3miasto@gmail.com
.
Parametry trasy
- Region woj. pomorskie
- Długość trasy 110 km
- Poziom trudności łatwy
Znajdź trasę rowerową
Miejsca
Opinie (35)
-
2017-12-24 11:32
migające światła rowerowe
Jak ja nienawidzę tych migających światełek u rowerzystów... nie można włączyć normalnego, ciągłego światła, żeby cały czas oświetlało drogę? Tylko koniecznie trzeba męczyć oczy tym, co idą lub jadą z naprzeciwka?
- 1 2
-
2017-12-23 17:38
Szkoda, że nie dodano podpisów miejsc widocznych na filmiku (1)
Mniej bywałym utrwaliło by się pare nazw
- 0 2
-
2017-12-24 01:17
Zanim dodasz komentarz, przeczytaj relację uważnie
W parametrach trasy, podsumowujących cały opis masz dodany ślad GPS. Tam też znajdziesz całą masę ciekawych zdjęć od zamków, ich ruin, po nawierzchnię szlaku. Warto więc przejrzeć ten artykuł dokładnie, a nie obejrzeć filmik i zdjęcia.
- 2 0
-
2017-12-22 17:54
Nie tylko dla rowerzystów (1)
Ciekawe i inspirujące. Brakuje mi opisu tych miejsc. Często odwiedzam podobne miejsca na Pomorzu samochodem lub z Uniwersytetem III wieku.
- 1 1
-
2017-12-24 01:09
Więcej szczegółów tych miejsc znajdziesz w przewodnikach
- 1 0
-
2017-12-22 10:28
(4)
zamki powiśla,to
Malbork
Gniew
Kwidzyn
Grudziądz
Nowe
zatem jest tu jakś nieścisłość...- 2 3
-
2017-12-23 09:11
Prabuty tez mialy zamek (1)
zostaly co prawda tylko mury z niego, ale widoczne, w ladnym miejscu. Tak nazywa sie ten szlak, trasa z Malborka do Grudziadza, rowerem, jest znacznie mniej atrakcyjna i ciezko omijac duzy ruch uliczny nia
- 0 1
-
2017-12-24 01:07
Jeśli poruszasz się główną szosą, to co się dziwisz, że jest na niej spory ruch?;)
Na trasie z Malborka do Grudziądza znaleźć można wiele bocznych dróg o sporadycznym ruchu samochodów. W tamtych okolicach można wesprzeć wycieczkę udając się np. rowerowym Szlakiem Dolnej Wisły (oznakowanym na czarno). MożliwośCi jest wiele, wystarczy spojrzeć w mapę i ruszyć trochę majówką.
- 0 0
-
2017-12-22 18:52
Masz rację, jednak my robiliśmy sprawdzenie powstałego szlaku rowerowego (1)
...a nie objazd wszystkich zamków gotyckich Powiśla
Jakiekolwiek więc nieścisłości można wysyłać do planistów, nie do nas ;)- 1 2
-
2017-12-22 19:20
Mając już pogląd na sam szlak
Wiosną przyszłego roku zamierzamy wybrać się na wycieczkę rowerową po wszystkich zamkach gotyckich dolnej Wisły. Nie mylić jednak ze wszystkimi zamkami północnej Polski... gdyż mówiąc o tym obszarze jest ich znacznie więcej;)
- 2 0
-
2017-12-23 19:59
Świetna muzyka:) Co to jest? Pozdrawiam!
- 0 0
-
2017-12-22 23:23
Bardzo ciekawe. Pozdrawiam
- 2 0
-
2017-12-22 20:31
Bardzo ciekawe
Niektórzy ludzie z przyczyn zdrowotnych nie mogą użytkować rowerów.
Tak czasami bywa...
Mimo to, Pana relacje są bardzo ciekawe dla każdego.- 2 0
-
2017-12-22 16:22
(1)
Czy ktoś mógłby mi powiedzieć ile mniej więcej procentowo bądź km szutrów a asfaltów? Dziękuję.
- 1 1
-
2017-12-22 19:09
Ciut więcej jest dróg gruntowych, niż asfaltowych, miejscami żałowałem, że założyłem gładkie opony
W okresie suchym i pogodnym z pewnością cały szlak pokonać można rowerem trekingowym, bądź turystycznym. Większość dróg którymi wiedzie szlak to gruntówki i szutry, ok. 60 km szlaku. Najbardziej uciążliwe odcinki to z Malborka do Gościszewa oraz z Cieszymowa do Jakubowa - gdzie najlepiej sprawdziłby się rower górski z szerokimi oponami o terenowym bieżniku. Wiele jednak zależy od pogody.
- 1 0
-
2017-12-22 15:07
Fajna trasa. Z Prabut już rzut beretem do Kwidzyna a tam też okazały zamek krzyżacki.
- 3 1
-
2017-12-18 19:19
(1)
W Polsce oznakowanie szlaku to jak lot w kosmos. A wystarczy aby ktos szlak!pokonal i zobaczyl gdzie warto postawic znaki. Ale nie. Lepiej zza biurka wymyslic.
- 9 0
-
2017-12-18 23:29
Większość szlaków powstaje niestety zza biurka ;(
Niekiedy nawet nie robi się objazdu terenu, przed wymalowaniem bądź postawieniem znaków, stąd też takie później efekty. Jak za szlaki zabierają się osoby które w ogóle nie mają pojęcia o turystyce rowerowej, to czego sie tu spodziewać?
Przygotowanie pełnej siatki dróg przykładowo dla jednej z kaszubskich gmin zajęło mi miesiąc, robiąc rowerem między 70 a 100 km dziennie. Dopiero po audycie wszystkich dróg można zabrać się za projekt. Sprawdzenie terenu rowerem to nie to samo co quadem, czy motorem.- 5 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.