• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Rowerem po bruku nie tylko oliwskim

Kamil Gołębiowski
17 czerwca 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
ul. Podhalańska w Gdańsku Oliwie ma wiele do siebie podobnych w zakresie nawierzchni i nie zachęca do jazdy rowerem. ul. Podhalańska w Gdańsku Oliwie ma wiele do siebie podobnych w zakresie nawierzchni i nie zachęca do jazdy rowerem.

Na dolnym odcinku ul. Tetmajera w Oliwie trwają prace przygotowawcze do budowy kanalizacji deszczowej. Sfrezowano nawierzchnię asfaltową, rozbierane są zniszczone chodniki. Przewidziana jest nawierzchnia brukowa. Niestety oszczędnie wykonany bruk wcale nie wychodzi taniej i dyskryminuje priorytetowych użytkowników ulic.



Od tygodnia trwają prace związane z budową kanalizacji deszczowej przy ul Tetmajera. Do teraz była ona wyasfaltowana, jednak po remoncie zostanie odtworzona nawierzchnia z brukowca o wymiarach 16-18 cm. To kolejna ulica w Oliwie, na której przy okazji remontu powraca się do dawnego wyglądu. Następna będzie ul. Grottgera, w kolejnych miesiącach i latach zapewne następne. Przywracanie nawierzchni brukowej ma wszędzie podobny efekt. Nie dla wszystkich jest on zadowalający.

Którędy jeździsz najchętniej rowerem?

Ulice historyczne - pojazdy współczesne

Przywracanie kamiennej nawierzchni nie przywraca do użycia bryczek i zaprzęgów konnych. W walce między zdrowiem lub ekologią a indywidualną wygodą często wygrywa ta ostatnia i preferujący komfort mieszkańcy do jazdy po bruku wybierają duże, ciężkie i miękko amortyzowane samochody. Zwolennicy romantycznego wyglądu historyczno-pocztówkowego w gratisie fundują nam korki, hałas, emisje i zabetonowane miasto zbudowane dookoła samochodu.

Bruk - nie tylko zresztą na oliwskich ulicach - również przyczynia się do tego stanu. Problem dotyczy setek ulic Trójmiasta. Jak go rozwiązać?

Bruk na jezdni - rowery na chodniku

Przedwojenny bruk jest z reguły na słabej podbudowie, jest nierówny i wyboisty. Podczas jazdy trzęsie rowerem i stawia wysoki opór toczenia. To jest odbierane jako nieprzyjemne i zwiększa ilość energii potrzebną do jazdy. O ile w przypadku samochodów można rzucić w ten problem większym zużyciem paliwa, o tyle w przypadku rowerów już nie. Do tego gładki kamień jest niebezpiecznie śliski na deszczu.

Stary bruk zniechęca zatem do roweru i praktycznie eliminuje z użycia rolki, deskorolki, czy hulajnogi oraz inne pomoce transportowe o małych kółkach. Sęk w tym, że samochodów jest za dużo i chcemy jak najwięcej mieszkańców zachęcić do wybrania roweru i innych form aktywnej mobilności. Do tego przyjazna infrastruktura jest zaś niezbędna.

Po prawej kamienie polne (często mówi się na nie "kocie łby"), po lewej kostka kamienna nieszlifowana. Mimo, że po lewej jest już trochę lepiej, to do porządnej nawierzchni jednemu i drugiemu wariantowi bardzo daleko. ul. Pocztowa, niedaleko ul. Długiej. Po prawej kamienie polne (często mówi się na nie "kocie łby"), po lewej kostka kamienna nieszlifowana. Mimo, że po lewej jest już trochę lepiej, to do porządnej nawierzchni jednemu i drugiemu wariantowi bardzo daleko. ul. Pocztowa, niedaleko ul. Długiej.
Jak zrobić to dobrze?

Dlatego przeważnie stosuje się nawierzchnię historyzującą, która z oryginałem - oprócz materiału - nie ma wiele wspólnego, jest za to trochę lepszej jakości użytkowej. Niestety często stosowana dotychczas jakość jest wciąż niedostateczna.

Do historycznego oryginału warto nawiązać, ale jezdnia jest artefaktem użytkowym, a nie wyłącznie dekoracyjnym. Dlatego trzeba i można zrobić ją znacznie lepiej, niż było to możliwe sto lat temu i lepiej, niż praktykuje się to obecnie.

Kamień naturalny jest trwałym i estetycznym materiałem, jest natomiast kosztowny w pozyskaniu i obróbce. Zacznijmy od ziarenka fizyki: w uproszczeniu, najlepsza technicznie do jazdy kołowej jest nawierzchnia równa i szorstka. Niskie opory toczenia i duża przyczepność są zaletą w oczach pieszych i rowerzystów.

Nawierzchnia brukowa wymaga zatem, aby kamienie były:

  1. jak największe,
  2. miały regularne kształty, a dzięki temu:
  3. miały minimalne fugi,
  4. były równo ułożone,
  5. były szorstkie dla przyczepności


Trwa epoka kamienia łupanego

Idealny przypadek to duża kostka lub płyty szlifowane sześciostronnie, starannie ułożone, ciasno spasowane, umieszczone na wytrzymałej i trwałej podbudowie. Problem w tym, że w Gdańsku duża część nawierzchni kamiennej jest wykonana z kamieni polnych o nieregularnych kształtach, wypukłej kostki o nieregularnych wymiarach, bardziej płaskiej kostki łupanej, a w lepszym przypadku z kostki szlifowanej jedynie od strony lica. Żaden z tych wariantów nie jest wystarczająco dobry.

Kamienie i kostka wypukła trzęsą mocno podczas jazdy. Kostka łupana mniej, kostka szlifowana jest najbardziej równa. Jeśli jednak kostka jest szlifowana tylko "od góry", a pozostałe 5 płaszczyzn jest dalej łupanych, czyli nieregularnych, to fuga będzie duża i też nieregularna. Dodatkowo fugi często wykonuje się ze słabego jakościowo materiału, który szybko ulega wykruszeniu i wypłukaniu. Bruk staje się wtedy wyboisty, a czasem odspaja się całkowicie od podłoża. Sęk w tym, że szlifowanie jest droższe od łupania, więc się na tym oszczędza.

Takie pozorne "oszczędności" w rezultacie co najwyżej zaoszczędzają nam zdrowej jazdy rowerem. Gdyby wliczyć w finanse prozdrowotny efekt aktywnej mobilności, czyli mniejsze wydatki na pigułki i lekarzy, to okazałoby się, że całkowity koszt dobrej ulicy jest niższy, a nie wyższy.

Jednostronnie (od lica) szlifowana kostka brukowa na zrewitalizowanej ul. Grobla IV jest już znacznie lepsza, niż wypukła, niestety fuga jest zbyt duża, by komfortowo poruszać się na przykład rolkach. Jednostronnie (od lica) szlifowana kostka brukowa na zrewitalizowanej ul. Grobla IV jest już znacznie lepsza, niż wypukła, niestety fuga jest zbyt duża, by komfortowo poruszać się na przykład rolkach.
Strefa Tempo 30 również na bruku

Ulice brukowane to przeważnie mniejsze ulice w dzielnicach mieszkaniowych, które coraz częściej leżą w strefach "Tempo 30". Celami tych stref są między innymi bezpieczeństwo pieszych i zachęta do jazdy rowerem. Ustalono, że nie tworzy się w nich separowanych dróg rowerowych, przyjmując (słusznie lub niesłusznie), że nawet początkujący rowerzysta czuje się tam wystarczająco bezpiecznie na jezdni razem z samochodami.

Niestety przy złej nawierzchni misterny plan wykłada się na bruk: mieszkańcy unikają albo całkowicie jazdy rowerem albo przynajmniej jezdni i poruszają się chodnikiem ku niewygodzie lub wręcz irytacji pieszych. Spowolnienie samochodów bez odpowiedniej infrastruktury rowerowej nie wystarczy, aby zachęcić do jazdy rowerem.

Bruk łupany dyskryminuje

Mówiąc wprost, słaby jakościowo bruk, szczególnie w kombinacji z wysokimi krawężnikami, dyskryminuje tych, którzy ponoć mają mieć priorytet, czyli pieszych, osoby używające roweru, rolek oraz dzieci i osoby starsze lub niepełnosprawne. Dlatego w strefie Tempo 30 konieczne jest stosować nawierzchnię, która nie dyskryminuje mieszkańców pieszych i rowerowych. Jeśli tego nie zrobimy, to tylko cementujemy niedemokratyczną jakość setek, a może nawet tysiąca trójmiejskich ulic.

Jeśli ulica tak samo dobrze nadaje się do przebycia na boso, w szpilkach i na hulajnodze, jak na rolkach, na wózku inwalidzkim i na rowerze miejskim, to nadaje się dla wszystkich.

Źle zrobiony remont to pieniądze wyrzucone na bruk.
Pora zakończyć erę kamienia łupanego.

SZCZYPTA HISTORII

Bruk, czyli z niemieckiego most

W miastach średniowiecznych, w porze dżdżystej, trudno było przejść z jednej strony (ulicy) na drugą, także w pewnych miejscach kładło się drewniane dyle i tak powstawały mosty uliczne. Z czasem wzdłuż całej ulicy rzuca się drewniane kolce i zamienia ją w most, po niemiecku "die Brücke", czyli brukuje (mostkuje) się ją drewnem.

Według "Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej" z 1893 roku pod ogólną nazwą bruku rozumie się "pokrycie drogi materiałem twardym, ułożonym podług zasad technicznych w celu udogodnienia po niej komunikacji pieszej lub kołowej".

Brukiem nazywano również powierzchnie asfaltowe!

Według "Encyklopedii powszechnej" S. Orgelbranda z 1898 roku, bruk to przestrzeń gruntu ułożona kamieniami naturalnymi lub sztucznymi, kostkami drzewnymi, płytami żelaznymi lub asfaltem, dla nadania powierzchni większej wytrzymałości, dla ułatwienia odpływu wód deszczowych i ściekowych oraz dla utrzymania czystości. Przeznaczeniem jest jazda (ulice, droga), do chodzenia (trotuar, chodnik), zabezpieczenie ziemi od usuwania się i wymycia (oskałowanie), odprowadzenie ścieków (rynsztok). Do bruku kamiennego używa się porfiru, granitu, głazu, piaskowca twardego, a nawet wapienia. Kamienie polne to granity narzutowe, które używa się bądź w naturalnym kształcie (bruk zwyczajny), bądź też nadaje się im postać foremniejszą rozbijając kamienie na płyty i odtrącając ich nieforemność do żądanej wielkości.

Lepiej płasko, niż wypukło

Przełom jakościowy nastąpił po roku 1874 kładziono bruki uliczne z tzw. kamienia rzędowego (Reihensteine) czyli łamanego, czyli z kostki granitowej, rzadziej bazaltowej (zachowanej m.in. na ulicy Mniszki). Płaska kostka jest wygodniejsza do jazdy, mniej trzęsie i hałasuje, niż kładzione wcześniej obłe kamienie, kostka ma też mniejsze fugi.

Powstanie chodników

Po raz pierwszy wyodrębniono wtedy trotuary czyli chodniki, za pomocą granitowych krawężników. "Dawne bruki kładziono bezpośrednio na gruncie, nowe - na warstwie 10 do 25 cm żwiru. Na już umocnionych szosach kładzie się bruk z drobnych kamieni. Chodniki są z płyt granitowych, (drobnej) kostki kamiennej, mozaiki i klinkieru. W najnowszym czasie (1904 r.) stosuje się też coraz częściej sztuczny granit i płyty asfaltowe." Na mostach, dla zmniejszenia hałasu, kładziono kostkę drewnianą.

Miasto zatrudniało 30 kamieniarzy. Materiał sprowadzano statkami z krajów skandynawskich, głównie Szwecji - taniej niż ze Śląska. Bruk z tych czasów przetrwał w wielu miejscach do dziś (najstarszy  - z 1874 r. - wokół Kościoła Mariackiego), płyty chodnikowe po ostatniej w wojnie w większości zmarnowano.

Rys historyczny na podstawie artykułu "Z dziejów gdańskich bruków" ze strony internetowej Gdańsk Strefa Prestiżu.


  • Tak wygląda idealnie zrobiona nawierzchnia, doskonale nadająca się do chodzenia i jeżdżenia rowerem na ul. Szerokiej w Gdańsku. Taki wariant wykonania ze względu na duży rozmiar płyt jest szczególnie kosztowny i może być użyty tylko w miejscach historycznych lub szczególnie reprezentacyjnych.
  • Rewitalizacja ul św. Ducha w Gdańsku, z której miasto jest tak zadowolone, z rowerowego punktu widzenia jest spartaczona już na etapie planowania. Jak myślicie, którędy najchętniej będą jeździli mieszkańcy na rowerach?
  • Halo, czy jest z nami nadzór? Gdzie Menadżer Śródmieścia? Przykład fugowej fuszerki jakich wiele na Głównym Mieście. Niedawno wykonane prace nadają się niemal od razu do poprawki.
  • Zrewitalizowana ul. św. Ducha ma kostkę szlifowaną od lica, specjalnie dla pieszych i rowerzystów, niestety zastawiana jest ona regularnie zatrzymanymi w tym miejscu "na chwilę" samochodami klientów hotelu, przez co dla adresatów staje się bezużyteczna. Błąd. Tu bez ochrony w formie np. słupków lub małej architektury taki obrazek będzie się codziennie powtarzał.
  • Remonty brukowe nawet te stosunkowo niedawne, często pozostawiają niedostateczny efekt. Tu przykład z ul. Rybołowców z Nowego Portu. Taki remont to niestety porażka.
  • Pasy ze szlifowanego bruku na ul. Ogarnej w Gdańsku na skrzyżowaniu z ul. Za Murami. Kamienna, szlifowana od lica kostka odspoiła się miejscami całkowicie od podłoża, a fuga rozleciała kompletnie, zagrażając bezpieczeństwu tych, którzy próbują po niej jechać.
  • ul Za Murami ma jedną z najgorszych nawierzchni w Śródmieściu. Nierówności, wyboje, sfałdowania, zastawione samochodami chodniki. Tutaj dawno nie było remontu.
  • Typowy dla wielu ulic obrazek, gdzie przedwojenny bruk pokryty został cienką warstwą asfaltu, a dziś ogląda niestety światło dzienne.
  • To, co wystaje spod asfaltu to często gruzowisko wielomateriałowe, a nie tylko bruk.

Opinie (68) 4 zablokowane

  • artykuł skierowany chyba do pracowników Urzędu Miejskiego i ZDiZ (3)

    no cóż, pomimo istnienia tzw. Referatu Mobilności Aktywnej, od dawna w Gdańsku nie istnieją standardy ułatwiające poruszanie się pieszym i rowerzystom.
    Wygląda na to, że pewne rozwiązania stosuje się tylko okazjonalnie

    • 32 9

    • no i nie trafiłeś (2)

      pewnych rzeczy nie przeskoczysz. Niestety to konserwator decyduje jaka ma być nawierzchnia na ulicach które znajdują się w obszarach zabytkowych.
      Tak naprawdę nikt, poza nim nie chce tej nawierzchni.
      1. Źle się po niej chodzi
      2. Źle się po niej jeździ
      3. Powoduje hałas

      Plusów brak, bo i wygląd jest dyskusyjny, a w dzisiejszych czasach są naprawdę fajne materiały do ułożenia, które będą wyglądały fajnie - patrze Ogarna (początek ulicy)

      • 13 6

      • no i nie trafiłeś (1)

        właśnie przykład Ogarnej pokazuje, ze można pogodzić wymogi konserwatorskie z użytkowymi - tylko trzeba chcieć i postarać się o tym zadecydować.
        Gdyby był ustalony standard wykonywania takich ulic było by ich więcej.
        Ten same sprawy są np. we Wrocławiu i innych miastach - i jakoś dają radę.

        • 4 2

        • Czyzby nie trafilem?

          Moze kiedys dowiesz sie jak bylo...

          • 3 2

  • Dla samochodu bruk to nie tylko nieprzyjemna jazda ale (1)

    i uszkodzone zawieszenie, a zatem więcej wypadków !
    Tak, więcej i bardziej niebezpieczne wypadki bo uszkadzają się sprężyny (mi pękła i dobrze, że coś skrzypiało bo bym nic nie wiedział).
    Uszkadzają się też inne krytyczne elementy zawieszenia ( np. drążki kierownicze).

    Innymi słowy "bezpieczna nawierzchnia" w praktyce oznacza
    Informacyjnie, na "kocich łbach" jeżdżę 5 - 15km/h a i tak odczuwam zwiększone koszty napraw auta.

    • 37 5

    • heh

      za dawnych czasow kiedyś mi się urwał i wypadł silnik,
      właśnie w Brukowanej Oliwie
      to był stary Trabant, silnik zawisł na drążkach półosi i walił o ten cholerny bruk

      na zdjęciu widać jedną z dziur po brukowcach
      jak się wpadnie w taką po ciemku rowerem, to fikołek pewny
      sąsiad stracił tak przednie zęby, serio serio

      • 1 2

  • (3)

    Urzędnikom się tak podobało i koniec. Nic nie zrobisz

    • 25 7

    • nie wszystkim urzędnikom (2)

      żeby była jasność. To konserwator decyduje. Szkoda, że w artykule tego nie napisano bo zaczyna wieszać się psy na ludziach którym zależy by jeździło się wygodnie.

      • 10 4

      • Nie zwalaj wszystkiego na konserwatora. (1)

        Jeśli nikt nie proponuje konserwatorowi alternatywnych rozwiązań, nie rozmawia, to jest jak jest.

        • 4 2

        • skąd wiesz, że nikt nie proponuje?

          sam próbowałeś?

          • 1 0

  • (5)

    Racja racja. Kaprów w Oliwie rowerem bez amortyzacji przejechać się nie da.

    • 26 7

    • nikt nie chce bruku ale konserwator uważa inaczej (2)

      • 6 3

      • To jest nas dwóch (1)

        Konserwator i ja chcemy bruku.

        • 6 7

        • Trzech

          I jak najbardziej da się przejechać, również nabitą do 9atm szosówką.

          • 0 3

    • (1)

      Kaprow? To przyjedź na podhalańska .

      • 2 0

      • Różnicy między nimi nie ma

        Na obydwu ulicach rowerem jeżdżę po chodniku.

        • 2 0

  • Dla mnie asfalt jest dobry. (1)

    Ładny, dobrze ułożony bez dziur, z dobrym kruszywem jest lepszy niż bruk. Nie tęsknię za brukiem, tak jak pochodzący ze wsi Adamowicz i jego otoczenie.

    • 12 11

    • w wielu "zabytkowych" miastach Europy już dawno do tego doszli

      Asfalt nie umniejsza ich zabytkowości, jest pięknie.
      U nas średniowiecze

      • 5 1

  • Szanowny autorze artykułu

    Proszę o rozeznanie, kto tak naprawdę odpowiada za rodzaj ułożonej nawierzchni, bo to jest istotne. Może taki artykuł rozpocznie dyskusję na temat stosowanych nawierzchni kamiennych. Stare i Główne Miasto w Gdańsku, Oliwa, Wrzeszcz i inne miejsca w których nawierzchnie ulic będą remontowane potrzebują impulsu do zmian wydawanych decyzji dotyczących użytkowania przez mieszkańców przez najbliższe 30-50 lat.

    • 22 1

  • Bruk powinien pozostać. (7)

    Nie jest to strategiczna dla ruchu rowerowego ulica, więc nie rozumiem celu tego artykułu.

    • 26 35

    • Powiedz to miszkańcom (2)

      Którzy codziennie slyszą łubudubu za oknami za kazdym razem kiedy przejezdza samochód.

      • 14 4

      • (1)

        Wprowadzić zakaz ruchu pojazdów poza mieszkańcami.

        • 7 6

        • mieszkańcy sami sobie będą hałasować nadal

          bez sensu

          • 3 0

    • twój egoizm poraża (2)

      "niestrategiczna" ulica, powiadasz. Nie życzę ludziom źle, ale taki poziom egoizmu chętnie pokarałbym inwalidztwem. Wsiadłbyś na wózek, zrozumiałbyś potrzeby innych ludzi.

      • 8 1

      • Wózek? (1)

        Jest zakaz porusza ia się wózkiem po chodniku?

        • 2 3

        • jak postawisz na chodniku swój samochód

          to mimo braku zakazu osoba na wózku na nim nie pojeździ.

          • 3 0

    • a właśnie że jest strategiczna bo prowadzi od grunwaldzkiej (gdzie jest ddr) do wita stwosza gdzie są pasy ruchu dla rowerów

      wielu rowerzystów rezygnuje z pasów na wita stworza i jedzie chodnikiem wzdłuż grunwaldzkiej, właśnie z powodu bruku

      • 7 2

  • Pan ze zdjęcia łamie przepisy poruszając się rowerem po tak wąskim chodniku. (6)

    • 16 9

    • To znany pirat drogowy jest!

      • 8 2

    • Nie dziwie sie. Tez jezdze tam chodnikiem. Jezdnią sie nie da

      • 18 5

    • (3)

      nie łamie przepisów.
      Jeśli nawierzchnia nie spełnia standardów drogi, to nie jest drogą.

      • 6 3

      • (2)

        A jak na wsi masz taką drogę to też jedziesz z boku np. w polu zboża? I jakie są według Ciebie standardy drogi? I jeszcze jedno pytanie: dlaczego robisz publicznie z siebie kretyna?

        • 4 4

        • jezdżę drogą kiedykolwiek się da.
          mam kilka mandatow za jazde drogą mimo zakazu
          glownie w Sopocie na Niepodleglosci
          przenigdy nie jezdze chodnikiem, bo za wolno
          i piesi są nieprzewidywalni, głusi, mają prawo
          to ich rewir

          ale robię wyjątek na Leśnej, Liczmanskiego, Kwietnej, Słonecznej itd w Oliwie

          nawet policjanci tam jezdza rowerem do roboty tylko po chodniku
          inaczej się nie da, niebezpiecznie, rower się rozwala, hamowania nie ma, a jak jest mokro to można się wyrąbać mimo znikomej prędkości

          wiedzialbyś, jak byś nie potrzebował bocznych kółek do twego roweru

          opasie

          • 4 3

        • Wzdłuż bruku na wsi często prowadzą wyjeżdżone w gruncie ścieżki.

          Nigdy nie widziałeś? Taki hiper miastowy?

          • 3 2

  • "priorytetowych użytkowników" (2)

    Dalej nie czytam. Kolejny nawiedzony człowiek. Bruk uniemożliwia poruszanie się deskorolka i hulajnoga. A od kiedy to można poruszać się czymś takim po ulicy?

    • 20 15

    • w strefie zamieszkania?

      od zawsze

      • 8 1

    • skoro "można" po drogach dla rowerów to i można po jezdni

      • 3 0

  • Nikomu nie dogodzisz. (6)

    O ile rozumiem, że tego typu nawierzchnia jest problematyczna dla kolarzówki czy roweru miejskiego, to zawsze pukam się w czoło, gdy widzę crossa za 2,5k, bo kierującemu nie chce się pupci poobijać.

    Bruk ma swoje wady i prawdą jest, że kładąc go nie przywracamy ruchu dorożek i wózkarzy, ale warto pamiętać, że jedno i drugie jadąc po tym kilkaset lat temu jechało pewnie góra 15-20 km/h, czyli i tak mniej niż obecnie się dopuszcza. Tak więc w kontekście uspokajania ruchu zdaje egzamin.

    • 8 24

    • (2)

      a dla jakiego pojazdu nie jest problematyczna?

      • 6 1

      • (1)

        Przy małych prędkościach - dla żadnego.

        • 2 7

        • Nieprawda. Rowerem miejskim się nie da jechać, trzeba prowadzić.

          • 5 1

    • Dlaczego idioto zawsze musiszx chwalic sie głupotą? (1)

      • 0 2

      • Nie chcę, byś się czuł samotny.

        • 1 0

    • Nie zgadzam się

      Nawet na Crossie za 2,5k jazda po kocich łbach jest niebezpieczna. Koło się ześlizguje mimo kostkowanych opon. Rowery przełajowe są stworzone do luźnej nawierzchni, nie do bruku.

      • 4 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

MH Automatyka MTB Pomerania Maraton - Szemud

80 - 115 zł
zawody / wyścigi

MH Automatyka MTB Pomerania Maraton - Kwidzyn - Miłosna

80 - 115 zł
zawody / wyścigi

Rowerowy Potop AZS

659 zł
rajd / wędrówka

Znajdź trasę rowerową

Forum