Przegląd podręcznych narzędzi rowerowych

Podobnie jak hiszpańskiej inkwizycji ze słynnego skeczu Monty Pythona, nikt nie spodziewa się awarii sprzętu podczas rowerowej przejażdżki. Przytrafiają się one praktycznie każdemu cykliście. Najgorsze jest jednak to, że występują w najmniej odpowiednim momencie. Recepty na uniknięcie niespodziewanych awarii niestety nie ma. Istnieją jednak przedmioty, dzięki którym rowerzyści mogą w prosty sposób z większością z nich sobie poradzić. Mowa tu o kompaktowych, przenośnych zestawach narzędzi, zwanych popularnie multitoolami.

Multitoole nie są gadżetem uniwersalnym, co oznacza, że przy okazji ich zakupu warto zwrócić uwagę na kilka kwestii, po to, aby wybrać odpowiedni dla posiadanego jednośladu. Zawierają one najczęściej używane klucze i inne narzędzia, które są potrzebne do naprawy roweru na trasie. Oczywiście nie wszystkie usterki możliwe są do usunięcia za pomocą omawianych przyborników, jednak szybko okazuje się, że ten niekoniecznie drogi przedmiot uczyni z rowerzysty sprytnego MacGyvera.

Funkcjonalność

Liczba narzędzi w "scyzoryku" rowerowym jest różna: od 9 do nawet 26. Bezsensowne jest jednak posiadanie ciężkiego zestawu składającego się z maksymalnej liczby narzędzi, skoro przy rowerze wykorzystamy jedynie połowę z nich. Przed zakupem multitoola powinno się zatem przejrzeć rower pod kątem posiadanych przez niego śrub i zastanowić się dodatkowo, jakich innych narzędzi możemy potrzebować na trasie.

• 1. Klucze imbusowe

Podstawowym wyposażeniem omawianych narzędzi wielofunkcyjnych są klucze imbusowe. Większość rowerów wymaga użycia trzech rozmiarów kluczy sześciokątnych - 4, 5 i 6 mm, dlatego też znajdują się one na wyposażeniu właściwie każdego multitoola. Regulacja siodła czy kierownicy na trasie byłaby bez nich niemożliwa. Warto jednak sprawdzić, czy w naszym bicyklu nie czają się otwory o innych rozmiarach. Mniejsza średnica imbusa (2 lub 2,5 mm) przyda się np. w przypadku konieczności regulacji dźwigni hamulca lub sprężyn przy pedałach zatrzaskowych. Większy zaś rozmiar klucza sześciokątnego (8 mm) posłuży do dokręcenia śrub korby. Istnieją multitoole, które posiadają imbusy z kulistymi końcówkami. Fazowane krawędzie kluczy pozwalają na wkręcanie i wykręcanie śrub pod kątem, niestety istnieje wówczas większe ryzyko uszkodzenia łba śruby.

Nie warto oszczędzać na kluczach sześciokątnych, ponieważ te tańsze, wykonane ze słabszej stali, lubią się giąć lub ukręcać i w dodatku niszczą śruby w rowerze. Najsensowniejsze są zestawy imbusów ze stali chromowo-wanadowej.

• 2. Wkrętaki

Wkrętaki płaskie lub krzyżowe to kolejne podstawowe przyrządy, które powinny znaleźć się w twoim podręcznym zestawie narzędziowym. Te krzyżowe przydadzą się przy regulacji hamulców, przerzutek czy manetek. Prócz tego większość dzwonków, lampek i innych dodatków mocowana jest za pomocą śrub, które dokręcisz właśnie wkrętakami. Płaski śrubokręt może przydać się także do podważania np. różnego rodzaju zaślepek.

• 3. Klucze Torx

Coraz więcej rowerów, które wyposażone są w tarcze hamulcowe, wymaga używania kluczy typu Torx. Wszystko dlatego, że łby śrub Torx nie zaokrąglają się wewnątrz tak szybko, jak te imbusowe. Skoro więc występują w rowerze, warto aby multitool był uzbrojony w tzw. klucz T25. Ostatnimi czasy na wykorzystaniu "torxów" jedynie przy tarczach hamulcowych jednak się nie kończy. Znajdziemy je również w klamkach czy kominach mocujących koronki do korby. Zasada ich wyboru powinna być taka, jak w przypadku imbusów, czyli warto wybrać te wykonane z mocnej stali.

• 4. Imadełko do łańcucha

Zerwanie łańcucha podczas rowerowego wypadu nie musi oznaczać jego końca, dzięki multitoolowi wyposażonemu w skuwacz. W większości wypadków użycie skuwaczy z omawianych przyborników narzędziowych jest niewygodne. Przyjemniej jest wozić z sobą spinkę do łańcucha, a multitool przyda się do rozpięcia uszkodzonego ogniwa. Mimo niewygody używania imadełka, lepiej jest mieć możliwość naprawy tego typu awarii niż dotrzeć do celu prowadząc rower. Ważne jest, aby dobrać to narzędzie w multitoolu do typu łańcucha w rowerze.

• 5. Pozostałe narzędzia

Niektóre "scyzoryki" rowerowe zawierają także łyżki do opon, klucze płaskie, narzędzia do szprych czy nawet różnego typu ostrza. W przypadku łyżek warto zwrócić uwagę na materiał, z którego zostały wykonane, a najlepsze są te plastikowe. Klucze płaskie znajdujące się w multitoolach to najczęściej te 8, 9 i 10 mm. Noże przydadzą się niekoniecznie przy rowerze, ale raczej gdzieś podczas dłuższej wyprawy w dziczy.

Warto pamiętać, że podręczne zestawy narzędziowe powinny być używane okazjonalnie, lub w nagłych wypadkach, ponieważ tylko wówczas się sprawdzą. Regularne używanie "scyzoryków" podczas podstawowych napraw bicykla obnaży ich ograniczenia.

Waga, wytrzymałość i ergonomia

Odpowiedni "scyzoryk" rowerowy powinien łączyć w sobie wykluczające się na pierwszy rzut oka cechy, jakimi są niska waga i wytrzymałość narzędzi. Idealny multitool powinien być niewielki. Najlepiej, aby chował się w kieszeni okrycia wierzchniego i w żaden sposób nie przeszkadzał podczas jazdy na rowerze. Często jednak lepiej jest, aby klucze w "scyzoryku" były długie. Do przechowywania dłuższego multitoola odpowiednia będzie torebka pod siodłem.

Mocniejsze i trwalsze narzędzia z jednej strony zwiększają masę przybornika, z drugiej zaś strony takowy przyrząd posłuży nam zdecydowanie dłużej. W takim przypadku najlepiej jest wybrać multitool, który posiada najpotrzebniejsze nam klucze. Połączymy wówczas cechy trwałości, niskiej wagi oraz funkcjonalności. Dłuższe wycieczki rowerowe wiążą się zazwyczaj z wożeniem ze sobą plecaka, torby, torebek podsiodłowych. Z tego względu niska waga przewożonych przedmiotów nie jest wartością najważniejszą. W takim przypadku lepiej zabrać z sobą narzędzia pełnowymiarowe, ponieważ tylko dzięki nim dotrzesz do większości śrub, czy wygodniej naprawisz zerwany łańcuch. Krótkie wyprawy, podróż lekką szosówką, czy wygoda związana z brakiem konieczności wiezienia na barkach plecaka to idealny powód do zabrania z sobą multitoola.

Dobry podręczny przybornik narzędziowy - tak jak dobre klucze o pełnych rozmiarach - powinien idealnie pasować do dłoni rowerzysty. Przyda się do tego szeroki chwyt. Ważne jest również, aby można nim było odkręcić np. koszyk bidonu czy dość wygodnie skuć łańcuch. Tu z pomocą przychodzą "scyzoryki" z dłuższymi kluczami.

Podsumowanie

Jeśli jeździsz na rowerze i jesteś oszczędny, multitool będzie dla ciebie odpowiednim gadżetem. Większość drobnych awarii uda się dzięki temu małemu produktowi naprawić, przez co nie trzeba oddawać co rusz roweru do serwisu i wydawać kolejnych niemałych pieniędzy. "Scyzoryk" rowerowy nie zastąpi jednak pełnowymiarowych narzędzi i nie powinien stać się jedynym przedmiotem do majsterkowania przy sprzęcie. Multitool to przede wszystkim gadżet doraźny i tylko w ten sposób powinien być traktowany oraz używany.